زنگ زدگی میلگرد در بتن؛ 5 روش رفع زنگ زدگی میلگرد در بتن

زنگ زدگی میلگرد در بتن چه زمانی رخ می دهد؟ آیا می دانید به دنبال زنگ زدگی میلگرد چه مشکلاتی به وجود می آید؟ یکی از شایع ترین پدیده هایی که در ساخت و ساز رخ می دهد، زنگ زدگی میلگرد است. عوامل متعددی باعث بروز این پدیده می شوند که اگر آنها به درستی شناخته و بررسی شوند، قطعا از بروز چنین مشکلی جلوگیری می شود. استفاده از میلگرد زنگ‌زده در ساخت‌و‌ساز باعث کاهش ایمنی ساختمان می‌شود. عوامل متعددی باعث بروز این پدیده می‌شوند که اگر آنها به درستی شناخته و بررسی شوند، قطعا از بروز چنین مشکلی جلوگیری می‌شود. در این بخش از مجله آسن تصمیم داریم تا از بُعدهای مختلف، زنگ زدگی میلگرد در بتن را مورد بررسی قرار دهیم. با ما تا پایان ایم مطلب همراه باشید.

 

بررسی انواع زنگ زدگی آرماتور

زنگ زدگی میلگرد در بتن به دو دسته مختلف تقسیم می شود:

1. زنگ زدگی شیاری (crevice corrosion)

خوردگی یا زنگ زدگی شیاری یکی از رایج ترین انواع خوردگی‌هادر میلگرد است. گاهی اوقات ممکن است مقداری مایع به شیارهای ریزی که روی میلگردها است، نفوذ پیدا کند. زمانی که میلگرد درون بتن قرار می‌گیرد، اکسیژن بسیار کمی ‌به شیارهای روی آن نفوذ پیدا می‌کند. در نتیجه این موضوع باعث می‌شود تا آب یا مایعی که داخل شیار میلگرد است، راکد باقی بماند و تبخیر نشود. در چنین شرایطی زنگ زدگی میلگرد در بتن اتفاق می‌افتد.

2. زنگ زدگی حفره ای (pitting corrosion)

زنگ زدگی میلگرد در بتن نوع دیگری نیز دارد که به آن زنگ زدگی یا خوردگی حفره ای می گویند. این زنگ زدگی به صورت موضعی است و همانطور که از نامش پیداست در میلگردها حفره هایی را به وجود می آورد. اصلی ترین عامل بروز این نوع خوردگی یا زنگ زدگی، نرسیدن اکسیژن به سطح مورد نظر است. باید در نظر داشته باشید که این نوع زنگ زدگی و خوردگی بسیار خطرناک و آسیب زا است؛ زیرا ممکن است یک حفره کوچک منجر به تخریب یک سیستم مهندسی کامل شود.

آیا میلگرد در بتن زنگ می زند؟

شاید این سوال برایتان مطرح شود که آیا میلگرد در بتن زنگ می زند؟ در یک کلام باید بگوییم این اتفاق به ندرت رخ می دهد اما احتمال بروز آن وجود دارد. محیط داخل بتن، یک محیط قلیایی است. زنگ زدگی میلگرد در بتن زمانی اتفاق می‌افتد که آلیاژ آهن یا آهن برای یک مدت طولانی در معرض آب و اکسیژن قرار بگیرد. بنابراین زمانی که میلگرد برای مدت طولانی در معرض اکسیژن و آب قرار بگیرد، اصطلاحا زنگ زدگی یا اکسیداسیون اتفاق می‌افتد. از آنجایی که زنگ زدگی میلگرد انواع مختلفی دارد، تاثیرات آن بر روی فلز نیز متفاوت است. 

به طور کلی زنگ زدگی در محیط قلیایی رخ نمی‌دهد. زمانی که میلگرد داخل بتن قرار می‌گیرد لایه محافظ روی آن تشکیل می‌شود که این لایه از بروز زنگ زدگی و یا خوردگی جلوگیری می‌کند. با این حال احتمال بروز زنگ زدگی میلگرد در بتن وجود دارد اگر:

• بتن ترک خورده و آسیب دیده باشد و رطوبت یا اکسیژن به داخل آن نفوذ پیدا کند.
• یون های کلرید قادرند تا از بتن عبور کنند و از لایه محافظ به آرماتور نفوذ پیدا کنند.
• وجود برخی از مواد شیمیایی باعث خوردگی میلگرد در بتن می شود.

چه عواملی باعث زنگ زدگی میلگرد در بتن می شوند؟

زنگ زدگی میلگرد در بتن به عوامل متعددی بستگی دارد که در بخش قبلی به آنها اشاره کوچکی داشتیم. در اینجا می خواهیم این عوامل را برایتان توضیح دهیم:

اثر کلریدها

زنگ زدگی میلگرد در بتن به ندرت اتفاق می افتد زیرا پس از مدفون شدن میلگرد در بتن، لایه خنثی ساز به عنوان لایه محافظ روی آن قرار می گیرد. در صورتی که لایه خنثی ساز آسیب ببیند، خوردگی و زنگ زدگی میلگرد اتفاق می افتد.

اثر اسیدها

یکی دیگر از دلایل زنگ زدگی میلگرد در بتن، قرار گرفتن آن در مجاورت محیط های اسیدی است. این اسیدها ممکن است به صورت طبیعی باشند و از فساد گیاهان یا سولفوریک اسیدهایی که حاصل فاضلاب شهری یا صنعتی هستند، تشکیل شده باشند.

اثر سولفات ها

زنگ زدگی میلگرد گاهی اوقات به دلیل تاثیرات سولفات اتفاق می افتد. سولفات ها به طور طبیعی در آب های زیرزمینی، خاک، آب های سطحی، آب دریا و... وجود دارند. سولفات ها باعث تخریب بتن و یا پوک شدن آن می شوند که در نهایت به زنگ زدگی میلگرد منجر می شوند.

واکنش سنگ دانه ای

زنگ زدگی میلگرد گاهی اوقات به دلیل واکنش سنگ دانه ای است. بعضی از سنگ دانه هایی که در بتن وجود دارند با سیمان های پر قلیا واکنش نشان می دهند. نتیجه این واکنش افت مقاومت بتن، تجزیه آن و فروپاشی بتن است.

روش های رفع زنگ زدگی میلگرد در بتن

1.پوشش سطحی

یکی از روش های پیشگیری از زنگ زدگی میلگرد در بتن، استفاده از پوشش سطحی است. این پوشش باید بدون هیچ آسیب، درز یا شکافی باشد. در این صورت عایق مناسبی برای میلگرد و آرماتور خواهد بود.

2.رنگ کردن میلگرد

از دیگر روش های مقابله با زنگ زدگی میلگرد، رنگ کردن آن است. البته در بیشتر موارد از آبکاری برای جلوگیری از زنگ زدگی استفاده می شود. پوشش رنگی میلگرد باید از ضخامت مناسبی برخوردار باشد تا مقاومت آن را در برابر اکسیداسیون بالا ببرد. به عبارتی، ضخامت لایه رنگی رابطه مستقیمی با عمر فلز دارد.

3.ایجاد پوشش محافظ

یکی دیگر از روش های جلوگیری از زنگ زدگی میلگرد در بتن، ایجاد پوشش محافظ است. این پوشش از نوعی ماده شیمیایی تشکیل شده است که  واکنش های الکتروشیمیایی را از بین می‌برد. به بیان ساده تر باید بگوییم این پوشش هر نقطه از میلگرد را که در معرض خطر یا آسیب قرار داشته باشد، محافظت می‌کند و عوامل بازدارنده را در آن نقاط فعال می‌کند.

4.استفاده از بتن باکیفیت

برای جلوگیری از زنگ زدگی میلگرد در بتن لازم است تا از بتن هایی که کیفیت بالاتری دارند و کمتر مستعد آسیب یا ترک خوردگی هستند، استفاده کنید. بتنی که دارای سیمان بیشتری باشد نفوذپذیری کمتری خواهد داشت و این سطح غنی باعث محافظت میلگرد از زنگ زدگی خواهد شد. به جای استفاده از سیمان، بکارگیری از موادی مانند خاکتر بادی، دوده سیلیسی می توانند اندازه حفره های بتن را کوچکتر کرده و حتی باعث مسدود شدن آن شود.

5.محل نگهداری میلگرد

انبار کردن میلگرد در محیط مرطوب و نمناک باعث زنگ زدگی آن می‌شود. برای جلوگیری از این مشکل بهتر است میلگرد را در محیط کاملا خشک و تمیز و بدون رطوبت انبار کرد.

      6.حمل صحیح میلگرد

برای جلوگیری از زنگ زدگی میلگرد باید آن را به گونه ای حمل کرد که شکل واقعی خودش را از دست ندهد. همچنین نباید میلگرد را مستقیما روی زمین گذاشت.

 

زنگ زدگی میلگرد چه تاثیرات منفی بر پارامترهای مقاومتی دارد؟

به طور کلی زنگ زدگی میلگرد در بتن تاثیرات منفی و مخرب متعددی را به دنبال دارد. البته شدت و نوع زنگ زدگی آن، باعث تفاوت در تاثیرات منفی بر پارامترهای مقاومتی می شود. به موارد زیر توجه داشته باشید:

• تاثیر منفی بر روی مقاومت کششی: میلگردهای زنگ زده، از مقاومت کششی کمتری برخوردار هستند. به دنبال این موضوع، تاثیرات منفی بر بارهای کششی در سازه ها به وجود می آید.
• تاثیر منفی بر مقاومت خمشی: زنگ زدگی میلگرد باعث کاهش در خمش آن می شود. این موضوع زمانی تاثیرات خود را نشان می دهد که سازه ها به تحمل بارهای خمشی وابسته باشند.
• تاثیر منفی بر مقاومت برشی: زنگ زدگی میلگرد در بتن باعث کاهش مقاومت برشی می شود.
• تاثیر منفی بر مقاومت فشاری: استفاده از میلگردهای زنگ زده باعث کاهش مقاومت فشاری می شوند.
• تاثیر منفی بر هزینه های نگهداری: از آنجایی که میلگرد زنگ زده کیفیت پایینی دارد، هزینه های تعمیر و نگهداری را برای صاحب سازه افزایش می‌دهد.

روش های رفع زنگ زدایی میلگرد

با توجه به تاثیرات منفی زنگ زدگی میلگرد در بتن لازم است تا قبل از استفاده از آن با روش های مختلف زنگ زدایی را انجام دهید در صورتی که میلگرد دچار زنگ زدگی شده باشد باید سریع تر نسبت به زنگ زدایی اقدام کنید. در این صورت هزینه زنگ زدایی پایین تر است و این فرایند ساده تر انجام می شود.

• استفاده از برس سیمی برای زنگ زدایی
• استفاده از واتر جت یا آب با فشار بالا برای زنگ زدایی
• استفاده از انواع پاک کننده های شیمیایی
• استفاده از سندبلاست که یکی از کارآمدترین روش های زنگ زدایی است.

 

 

جمع بندی نهایی

زنگ زدگی میلگرد در بتن مشکلات متعددی را برای سازه به وجود می‌آورد که از جمله آن باید به کاهش کیفیت و ایمنی سازه اشاره کنیم. این موضوع بسیار مهم است و توجه به آن در ساخت و ساز می‌تواند هزینه های نگهداری و تعمیر سازه را کاهش دهد. برای جلوگیری از زنگ زدگی میلگرد 6 راهکار مناسب را در این بخش به شما ارائه دادیم. همچنین به روش هایی که برای زنگ زدایی میلگرد استفاده می‌شوند، اشاره کردیم. حتما از تامین کننده های معتبر میلگرد فولادی خریداری کنید تا بهترین کیفیت را تجربه کنید. برای استعلام قیمت امروز میلگرد می‌توانید با پشتیبانی سایت ما ارتباط بگیرید.

 

سوالات متداول 1.معایب استفاده از میلگرد زنگ‌زده چیست؟ استفاده از میلگرد زنگ‌زده معایب بسیار زیادی دارد. از جمله مهمترین معایب آن باید به از بین رفتن چسبندگی بین میلگرد و بتن و همچنین کاهش مقاومت سازه اشاره کنیم. 2.آیا می‌توان زنگ‌زدگی میلگرد را برطرف کرد؟ بله. روش‌های مختلفی برای رفع زنگ‌زدگی میلگرد وجود دارد که پرکاربردترین آنها سندبلاست و ماسه‌پاشی روی میلگرد است. 3.تفاوت خوردگی و زنگ‌زدگی میلگرد چیست؟ خوردگی به معنی تخریب و یا تغییر شکل سطح میلگرد است. زنگ‌زدگی به معنی تشکیل یک یا چند لایه اکسیدی روی سطح میلگرد است. 4.با چه روش‌هایی می‌توان از زنگ‌زدگی میلگرد جلوگیری کرد؟ استفاده از پوشش محافظ برای میلگرد، کنترل رطوبت بتن، خرید میلگرد باکیفیت و مستحکم و حفظ کیفیت بتن از جمله روش های جلوگیری از زنگ‌زدگی میلگرد هستند.

 

• نغمه علیدوست
• کارشناس IT و مدیر سایت آسن