چرا قیمت میلگرد کارخانه و بازار متفاوت است؟

قیمت میلگرد، یکی از عوامل کلیدی در هزینه‌های ساخت‌وساز، همواره مورد توجه خریداران و پیمانکاران است. اما چرا زمانی که به بازار مراجعه می‌کنید، قیمت میلگرد با آنچه کارخانه تولیدکننده اعلام می‌کند، متفاوت است؟ این تفاوت قیمتی می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از هزینه‌های حمل‌ونقل گرفته تا نوسانات بازار، سود واسطه‌ها و شرایط اقتصادی کشور. درک این عوامل نه‌تنها به شما کمک می‌کند تا خرید بهینه‌تری داشته باشید، بلکه تصویر شفافی از سازوکار صنعت فولاد و زنجیره تأمین به دست می‌دهد. در این مقاله، به بررسی دقیق دلایل تفاوت قیمت میلگرد کارخانه و بازار خواهیم پرداخت و نقش هر یک از عوامل مؤثر را روشن خواهیم ساخت.

انواع میلگرد تولیدی در بازار ایران

میلگرد یا آرماتور یک مقطع استوانه‌ای شکل توپر است که معمولاً از ترکیب فولاد با کربن و یا ترکیب فولاد با سایر آلیاژها ساخته می‌شود. میلگردها در انواع مختلف آجدار، ساده، آلیاژی و... تولید می‌شوند و هر کدام کاربرد خاص خود را دارند.

در ایران میلگردها بر اساس استاندارد ملی ایران (ISIRI) تولید می‌شوند. این استانداردها مشخصات فنی آرماتور را از نظر قطر، طول، مقاومت کششی و سایر ویژگی‌ها تعیین می‌کنند. بر اساس استاندارد ISIRI، میلگردها به چهار دسته اصلی زیر تقسیم می‌شوند:

1. میلگرد ساده

2. میلگرد آجدار مارپیچ

3. میلگرد آجدار جناغی

4. میلگرد آجدار مرکب

در ادامه راجع به هر یک از این موارد، توضیحات بیشتری ارائه می‌دهیم.

1. میلگرد ساده

میلگرد ساده، فاقد آج یا شیار است و مقاومت کششی ۲۴۰ نیوتن بر میلی متر مربع دارد. این نوع میلگرد در مواردی استفاده می‌شود که نیازی به چسبندگی زیاد میلگرد به بتن نیست. به عنوان مثال در اتصالات بین ستون و تیر از میلگرد های ساده استفاده می‌گردد.

2. میلگرد آجدار مارپیچ

میلگرد آجدار مارپیچ، شیارهایی به صورت مارپیچ در سطح خود دارد. مقاومت کششی این نوع میلگرد ۳۴۰ نیوتن بر میلی متر مربع است. این میلگرد پرکاربردترین نوع آرماتور در ساختمان سازی است و با نام تجاری S340 نیز شناخته می‌شود.

3. میلگرد آجدار جناقی

میلگرد آجدار جناقی، شیارهایی به شکل جناقی در سطح خود دارد. مقاومت کششی این نوع میلگرد ۴۰۰ نیوتن بر میلی متر مربع است. بنابراین مقاومت کششی آن از میلگرد آجدار مارپیچ بالاتر است و در موقعیت‌هایی استفاده می‌شود که به مقاومت کششی بالاتری نیاز داریم. نام تجاری این محصول S400 است.

4. میلگرد آجدار مرکب

میلگرد آجدار مرکب ترکیبی از آج‌های مارپیچ و جناقی است. مقاومت کششی این نوع میلگرد، ۵۰۰ نیوتن بر میلی متر مربع است. این نوع میلگرد مقاومت کششی به مراتب بالاتری نسبت به سه نوع قبلی دارد و در ساخت سازه‌هایی مثل پل‌ها، برج‌ها و ... به کار می‌رود. نام تجاری میلگرد آجدار مرکب S500 است.

حال که با انواع میلگرد و نوع کاربردشان در ساختمان سازی آشنا شدیم، در ادامه قصد داریم تا در مورد علت‌های تفاوت قیمت میلگرد از درب کارخانه و بازار صحبت کنیم. پس همراه ما باشید.

هر کالایی پس از عرضه در بازار قیمت بیشتری نسبت به قیمت کارخانه خواهد داشت. چرا که خرید از کارخانه به دلیل حذف واسطه و کاهش هزینه‌هایی نظیر حمل و نقل برای مصرف کننده به صرفه تر خواهد بود. با این وجود همه افراد قادر به خرید مستقیم از درب کارخانه را ندارند. چون کارخانه های تولید کننده میلگرد محدودیت‌هایی نظیر فروش عمده میلگرد و هم چنین عدم مرجوعیت کالای فروخته شده را برای خریداران خود اعمال می‌کنند. برای مثال خرید از کارخانه با حداقل تناژ ۲۴ تن برابر با یک تریلی است. این مقدار میلگرد به درد یک مجری پروژه ساده ساختمانی نمی‌خورد.

دلایل تفاوت قیمت میلگرد کارخانه و بازار

تفاوت قیمت میلگرد کارخانه و بازار ناشی از عوامل متعددی است که در طول زنجیره تأمین تأثیرگذار هستند. کارخانه‌ها معمولاً قیمت میلگرد را بر اساس هزینه‌های تولید، مواد اولیه، و شرایط بازار جهانی تعیین می‌کنند، در حالی که در بازار، عواملی مانند هزینه‌های حمل‌ونقل، سود واسطه‌ها، عرضه و تقاضا و نوسانات اقتصادی نقش مهمی در تعیین قیمت نهایی دارند. این اختلاف قیمت می‌تواند برای خریداران گیج‌کننده باشد، اما با شناخت دقیق دلایل آن، می‌توان انتخابی آگاهانه‌تر در خرید میلگرد داشت.

۱. قیمت مواد اولیه

میلگرد از موادی مانند سنگ آهن، فولاد خام و زغال سنگ تولید می‌شود. بنابراین تغییر قیمت این محصولات، بر نرخ آرماتور چه در کارخانه و چه در بازار تأثیر می‌گذارد. اما اگر بهای مواد اولیه افزایش پیدا کند، افزایش نرخ میلگرد موجود در بازار قطعاً بیشتر از افزایش نرخ میلگرد کارخانه‌ای خواهد بود و دلیل آن نیز وجود واسطه است.

۲. عرضه و تقاضا

عرضه و تقاضا دو عامل بسیار مهم و مؤثر در قیمت هر محصولی می‌باشند. هرگاه عرضه و تولید یک کالا توسط کارخانه بیشتر شود ولی تقاضا برای خرید همان کالا کاهش یابد، قیمت آن محصول درب کارخانه کاهشی می‌شود.  فرض کنید کارخانه فولاد مبارکه اصفهان، طی یک ماه حدود ۳۰۰ هزار تن میلگرد تولید کند اما فروش آن در همان ماه کمتر از ۲۰ هزار تن باشد. بنابراین این کارخانه برای فروش محصولات خود بایستی قیمت را تا حد زیادی کاهش دهد تا بتواند پول را به چرخه تولید خود بازگرداند.

۳. هزینه تولید

در خط تولید هر کارخانه‌ای هزینه‌های متعددی وجود دارد. این هزینه‌ها شامل نیروی انسانی، هزینه‌های آب، برق، حمل و نقل و... است. بنابراین تغییر در این هزینه‌ها می‌تواند قیمت میلگرد را در کارخانه افزایش یا کاهش دهد و سبب تفاوت قیمت میلگرد کارخانه و بازار شود.

۴. مالیات بر ارزش افزوده

مالیات بر ارزش افزوده، مالیات غیر مستقیمی است که مصرف کننده آن را به همراه بهای خرید کالا می‌پردازد و فروشنده موظف است این مبلغ را که اضافه بر بهای تمام شده کالایش است را به خزانه دولت واریز نماید.

در حال حاضر، مالیات بر ارزش افزوده میلگرد در کشور ما 10 درصد است که در هنگام خرید و استعلام قیمت میلگرد امروز از بازار باید آن را لحاظ کنید.

 

۵. نوسانات ارز

هر چه ارزش پول ملی کمتر شود به نسبت قیمت دلار افزایش می‌یابد. میلگرد هم جزء آن دسته از کالاهایی است که با افزایش قیمت دلار، قیمت آن هم افزایش پیدا می‌کند. و اما با وجود دلالان تأثیر پذیری و تفاوت قیمت میلگرد کارخانه و بازار از نوسانات ارزی در بازار به مراتب بیشتر از کارخانه است.

۶. هزینه‌های نگهداری

یکی دیگر از دلایل تفاوت قیمت میلگرد کارخانه و بازار به خصوص قیمت میلگرد آریان فولاد در بازار بیش از کارخانه است، هزینه‌های انبار و نگهداری آن است. افرادی که میلگرد را در حجم بالا خریداری می‌کنند بایستی آن را در محیط و شرایط ویژه نگه داری نمایند. بنابراین هزینه انبار و نگهداری نیز به نرخ نهایی اضافه می‌شود.

حال ممکن است این سؤال در ذهن خواننده نقش ببندد که بالاخره میلگرد را از کارخانه تهیه کنیم یا از بازار آزاد؟

برای پاسخ به این سؤال باید مزایا و معایب خرید از کارخانه و بازار آزاد را به طور مجزا بررسی نماییم تا در آخر به یک جمع بندی نهایی دست یابیم.

خرید میلگرد از کارخانه

طبیعتاً محصولی که به طور مستقیم و بدون واسطه از تولید کننده خریداری شود، قیمت کمتری دارد چرا که نقش دلالان در این حالا از بین می‌رود. با این حال خرید میلگرد از درب کارخانه به چند دلیل برای همه میسر نیست. اولین و مهم‌ترین دلیل این است که خرید میلگرد از درب کارخانه معمولاً بیش از یک تریلی است که تقریباً  معادل ۲۴ تن می‌شود. یکی دیگر از دلایل تفاوت قیمت میلگرد کارخانه و بازار این است که قیمت میلگرد کارخانه‌ای بر اساس واحد کیلوگرم محاسبه می‌شود، به عبارتی امکان خرید شاخه‌ای میلگرد از کارخانه شامل محدودیت‌هایی می‌شود و در نهایت این که برای خرید میلگرد از درب کارخانه باید مجوز داشته باشید و بدون مجوز امکان پذیر نیست.

مزایای خرید میلگرد از درب کارخانه

خرید میلگرد از درب کارخانه مزایایی قابل‌توجهی دارد که مهم‌ترین آن، کاهش هزینه‌ها به دلیل حذف واسطه‌ها و دلالان است. این روش خرید به شما امکان می‌دهد میلگرد را با قیمت پایه کارخانه، که معمولاً پایین‌تر از بازار است، تهیه کنید. همچنین، کیفیت میلگرد تضمین‌شده و مستقیماً از تولیدکننده تأمین می‌شود، بدون نگرانی از تقلب یا کاهش کیفیت. این نوع خرید به‌ویژه برای پروژه‌های بزرگ که نیاز به تناژ بالا دارند، به‌صرفه‌تر است. البته لازم است توجه داشته باشید که این روش معمولاً با محدودیت‌هایی نظیر خرید حداقلی (مانند یک تریلی) و نیاز به مجوزهای خاص همراه است.

خرید میلگرد از بازار

قیمت میلگرد با این که گران‌تر از قیمت درب کارخانه است، اما بسیاری از محدودیت‌های میلگرد کارخانه‌ای را ندارد. در بازار آزاد می‌توانید هر مقدار میلگرد که بخواهید را تهیه نمایید از یک شاخه تا هزار شاخه. مزیت بعدی خرید میلگرد از بازار، نزدیک بودن موقعیت مکانی فروشندگان بازاری به محل ساختمان‌ها و پروژه‌های عمرانی در حال ساخت است. از این رو نیاز به صرف هزینه زیاد برای حمل میلگرد تا محل پروژه نیست. همچنین در بازار آزاد شما می‌توانید هر تعداد میلگردی که بخواهید را خریداری نمایید چرا که فروشندگان بازاری اغلب خرده فروش هستند.

کارخانه‌های تولیدکننده میلگرد در ایران

در سال‌های اخیر ایران در زمینه تولید انواع میلگرد پیشرفت‌های بزرگی داشته است تا جایی که توانسته با تولید میلگرد های با کیفیت جزء ۱۰ کشور تولید کننده برتر دنیا شناخته شود. در ایران کارخانه‌های تولید میلگرد بسیاری وجود دارند و اکثر آن‌ها با بهترین تکنولوژی‌ها و رعایت استانداردهای مختلف انواع میلگرد را تولید و به دست مصرف کنندگان می‌رسانند. از جمله کارخانه‌های تولید میلگرد در ایران:

۱. کارخانه ذوب‌آهن

۲. کارخانه فولاد مبارکه اصفهان

۳. کارخانه فولاد کویر کاشان

۴. مجتمع فولاد شاهرود

۵. مجتمع فولاد نیشابور

۶. میلگرد راد همدان

۷. میلگرد بافق یزد

۸. میلگرد آذر فولاد امین

۹. میلگرد ارگ تبریز

۱۰. میلگرد ظفر بناب

جمع‌بندی

تفاوت قیمت میلگرد کارخانه و بازار به عواملی همچون هزینه تولید، نوسانات ارزی، رقابت در بازار، هزینه حمل‌ونقل، هزینه نگه‌داری و... بستگی دارد. در این مقاله به بررسی این عوامل پرداختیم و دلیل این اختلاف قیمت را بیان نمودیم. با خواندن این مقاله و افزایش آگاهی شما، دیگر می‌توانید با دید باز خرید خود را انجام دهید.

 

 

سوالات متداول

 

 

1. چرا قیمت میلگرد کارخانه و بازار متفاوت است؟

تفاوت قیمت ناشی از عوامل متعددی مثل هزینه‌های حمل‌ونقل، سود واسطه‌ها، نوسانات ارزی، مالیات، و هزینه‌های نگهداری در بازار است.

2. آیا خرید میلگرد از کارخانه به‌صرفه‌تر از بازار است؟

بله، خرید مستقیم از کارخانه به‌دلیل حذف واسطه‌ها ارزان‌تر است، اما به محدودیت‌هایی مثل خرید عمده (حداقل 24 تن) و نیاز به مجوز نیاز دارد.

3. چرا نوسانات ارز بر قیمت میلگرد تأثیر دارد؟

چون مواد اولیه تولید میلگرد مانند فولاد خام و هزینه‌های جانبی آن تحت تأثیر قیمت دلار هستند، افزایش نرخ ارز باعث افزایش قیمت میلگرد می‌شود.

4. آیا امکان خرید میلگرد به صورت شاخه‌ای از کارخانه وجود دارد؟

خیر، کارخانه‌ها معمولاً فقط فروش عمده دارند و خرید شاخه‌ای میلگرد از بازار آزاد ممکن است.

5. کدام عوامل باعث افزایش قیمت میلگرد در بازار می‌شود؟

عواملی مانند هزینه انبارداری، حمل‌ونقل، سود دلالان، و تقاضای بالا در بازار می‌توانند قیمت میلگرد را افزایش دهند.