تست میلگرد چیست | آزمایش میلگرد به چند روش انجام می شود؟

با توجه به اینکه میلگرد و بتن از اساسی ترین موارد ساخت و ساز به شمار می روند، در نتیجه انتخاب میلگرد و بتن باکیفیت از عوامل موثر در استحکام و مقاوم سازی ساختمان است. از این رو جهت تشخیص میلگرد با کیفیت و مطلوب، از آزمایش تست میلگرد توسط مهندسین ساختمان استفاده می شود. انواع آزمایشات و تستها جهت اندازه گیری درجه کیفیت میلگرد توسط مهندسین سازه انجام می گیرد.

در این مقاله ما قصد داریم به انواع روشهای موجود جهت آزمایش و تست میلگرد بپردازیم. این آزمایشات بر اساس مشخصات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تهیه شده اند. در صورت عدم وجود برخی از آزمایشات در استاندارد ملی ایران، می توان از استانداردهای بین المللی استفاده نمود. در ادامه با ما همراه باشید. ابتدا بطور خلاصه تعریفی از تست میلگرد را برای شما همراهان ارائه می دهیم.

 

 

تست میلگرد چیست؟

قبل از بکارگیری میلگرد در انواع سازه ها لازم است که ابتدا میلگردهای تولید شده مورد تست و آزمایش قرار گرفته تا از کیفیت و کارایی مطلوب آنها اطمینان حاصل شود. این آزمایشات به منظور تعیین مقاومت کششی، کشش نهایی، جلوگیری از ترک خوردگی بتن و حفظ یگپارچگی مورد استفاده قرار میگرد، زیرا تشخیص کیفیت متریال میلگرد بدون آزمایشهای مختلف امکان پذیر نیست.

 

ضوابط پذیرش تست میلگرد

بر اساس مبحث نهم مقررات ملی ساختمان، تعداد نمونه ها باید به گونه ایی انتخاب شوند که بتوان نتایج آزمایش های انجام شده را به کل میلگرد مصرفی در سازه بتنی ساختمان تعمیم داد برای این امر رعایت شرایط زیر در نمونه‌گیری کافی است:

1. اگر در ساخت و ساز به میلگردهای ساخته شده با گریدهای مختلف نیاز است باید از هر گرید یک نمونه آزمایش شود و نمونه جواب را تحلیل کرد.

2. بر طبق ضوابط پذیرش آزمایش میلگرد باید از هر سایز میلگرد یک نمونه مورد آزمایش قرار گیرد.

3. به ازای هر 50 تن میلگرد مصرفی باید یک نمونه میلگرد برای آزمایش در نظر گرفته شود.

انواع تست میلگرد

آزمایشات کنترل کیفی میلگرد بطور  کلی به دو دسته آمونهای مخرب و آزمون های غیر مخرب طبقه بندی می شوند. در ادامه توضیح مختری درباره هر یک از آنها خواهیم داد.

 

 

الف)آزمون های مخرب: این دسته از آزمونها شامل یکسری آزمایشات هستند که تا زمان تخریب میلگرد (خم شدن یا شکستن میلگرد) ادامه پیدا می کنند. این تستها شامل موارد زیر می باشند:

الف-1) آزمایش کشش میلگرد 

یکی از رایج ترین و مهمترین تست میلگرد، آزمایش کشش میلگرد است. این آزمایش در راستای کنترل کیفیت میلگرد به عنوان یکی از پر مصرف ترین مصالح ساختمانی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. چراکه میلگرد به عنوان عاملی در کنار بتن، بسیاری از ضعف های بتن نظیر مقاومت کششی و خمشی پایین بتن را پوشش می دهد. 

جهت کیفیت میلگردها و مشخص کردن خصوصیات آنها از  تست میلگرد توسط دستگاههای هیدرولیکی و مکانیکی استفاده می شود. هدف از انجام این تست تعیین توان کششی یا مقاومت کششی میلگرد است. همچنین خاصیت ارتجاعی و قابلیت انعطاف پذیری و نقطه تسلیم میلگرد مورد آزمایش قرار میگیرد. پس از انجام آزمایشات داده ها با استانداردهای ملی مقایسه میشوند تا سطح کیفیت میلگرد تعیین گردد.

برای این که بفهمیم هر میلگرد چه مقدار نیرویی را می‌تواند تحمل کند بدون این که دچار کشیدگی شود، باید نسبت به محاسبه مقاومت کششی آن اقدام نمود. با محاسبه این مقاومت می‌توان دریافت که برای هر قسمت از ساختمان باید از چه نوع میلگردی و چه تعداد استفاده شود. نحوه انجام این تستها به این صورت است که نیروها را از کم به زیاد بر روی میلگردهای گوناگون اعمال می‌کنند تا بدانند در چه نیرویی شروع به کشش خواهد کرد.

الف-2) مقاومت کششی انواع میلگرد

همانطور که میدانید، میلگردها بر اساس ظاهر به چهار دسته A1,A2,A3 و A4 تقسیم می شوند که به ترتیب از نرمی آنها کم شده و سخت تر میشوند. میلگرد A1 که نرم ترین نوع آن است دارای مقاومت کششی حدود 3800 کیلوگرم بر سانتی متر مکعب است. میلگرد  A2 مقاومت کششی در حدود 5000 کیلوگرم بر سانتی­متر مکعب دارد که از قبلی بیشتر است. میلگردهای A3 وA4 هم به ترتیب دارای مقاومت کششی 6000 و 6500 کیلوگرم بر سانتی متر مکعب هستند.

از طرف دیگر، میلگردها را بر اساس مقاومت کششی آن‌ها نیز طبقه بندی می‌کنند. این دسته بندی در آیین نامه بتن ایران با نماد S و عدد مقاومت تسلیم آن نمایش داده می‌شود. میلگردهای S300،S350،S400 و S550چهار دسته گوناگون میلگرد از نظر مقاومت کششی می‌باشند.

 

مشخصات میلگرد بر اساس مبحث نهم مقررات ملی ساختمان

 

الف-3) آزمایش خمش سرد میلگرد

این نوع تست میلگرد با استاده از دستگاه خمش بر روی میلگردهایی که بالای 25 متر هستند صورت می گیرد که قبلا هیچگونه عملیات مکانیکی و تراشکاری روی آنها انجام نشده باشد. دستگاه خمش دارای دو نگهدارنده و یک خم کننده است که میلگردهای را به شکل V در می آورد.

الف-4) آزمایش خمش مجدد میلگرد

یک دیگر از انواع تست میلگرد تست خمش مجدد است و بدین ترتیب صورت میگیرد ابتدا میلگرد را به اندازه 90درجه خم میکنند، سپس به مدت 30 دقیقه در دمای 100 درجه سانتیگراد حرارت می دهند. در مر حله بعد پس از هم دما شدن با محیط مجدداً عمل خمش در جهت مخالف خمش اولیه به اندازه 20 درجه صورت میگیرد. در صورتیکه میلگیرد نشکند یا دارای ترک خوردگی نباشد تست مورد تایید است.

الف-5) آزمایش خستگی میلگرد

تست خستگی  برای میلگردهایی استفاده میشود که قبلا در بتن قرار گرفته اند. به دلیل جلوگیری از شکنندگی و یا خم شدگی در زمان استفاده آن را مورد آزمایش قرار داده تا میزان تنش قابل تحمل آن سنجیده شود. در واقع میلگرد با مقاومتی که در این آزمون از خود نشان می‌دهد، می‌تواند تحمل خود در برابر آسیب‌ها و بلایای طبیعی مثل زلزله را تضمین کند.

الف-6) آزمایش جوش پذیری میلگرد

اگر خاصیت جوش پذیری میلگرد ثابت نشده باشد قبل از شروع کارباید پند نمونه جوش شده مورد آزمایش کشش و خم شدگی قرار بگیرد. اگر گسیختگی در محل جوش یا مجاورت آن نباشد نتیجه آزمایش مطلوب است.

 میلگردها از نظر جوش پذیری به سه گروه میلگردهای جوش پذیر، میلگردهای جوش پذیر مشروط و میلگردهای جوش ناپذیر گروه بندی می شوند. میلگردها بر اساس مقدار کربنی که در آنها بکار رفته است قابلیت جوش پذیری دارند. اگر میزان کربن آنها کمتر از 51/0 باشد میتوان گفت جوش پذیر است.

 

 

ب) آزمون‌های غیرمخرب: برخی از آزمونها در جهت کنترل کیفیت میلگرد باعث تخریب میلگرد نمی شوند. از مهمترین این تستها میتوان به آزمایش ابعاد میلگرد ، آزمایش ترکیبات شیمیایی میلگرد و آزمایش میلگرد زنگ زده اشاره کرد.

ب-1) آزمایش اندازه گیری ابعاد میلگرد

 این آزمایش بر اساس استانداردهای ملی کشور انجام می شود و در آن پارامترهایی مانند میزان رواداری قطر، آج و همچنین طول میلگرد را اندازه‌گیری می‌کنند. قبل از استفاده از میلگرد باید این موارد را بررسی کرده و از درستی آنها مطمئن شوید.

ب-2) آزمایش ترکیبات شیمیایی میلگرد

 یکی دیگر از آزمایش‌های غیرمخرب میلگردها آزمایش ترکیبات شیمیایی میلگرد است که جهت اطمینان از مقدار عناصر موجود در میلگرد مورد استفاده قرار می‌گیرد. این آزمایش معمولاً به کمک روش طیف‌سنجی قابل انجام است. جهت انجام این آزمایش ابتدا باید یک نمونه دیسکی طبق استاندارد ۹۳۷۶ ایران تهیه گردد و سپس لازم است که بین نمونه مورد آزمایش و الکترود مخروطی موجود یک تخلیه الکتریکی انجام شود. سپس باید تخلیه در یک بازه زمانی مشخص متوقف شده و انرژی‌های تابشی نسبی در خط‌های تجزیه‌ای ثبت گردد.

ب-3) آزمایش میلگرد زنگ زده

اگر میلگرد دچار پوسیدگی، پوسته پوسته شدن و زنگ زدگی شده باشد، نمی‌توان آن را در بتن استفاده کرد. اما درصورتیکه میلگرد به گونه ایی خورده شود که باعث پوسته پوسته شدن یا خوردگی عمیق نشود و در صورتی که درسایر آزمایشات بازرسی مشکلی نشان داده نشود، می‌توان از میلگرد در بتن استفاده کرد.

لازم به ذکر است، تست میلگرد و بتن باید همزمان انجام شوند و اگر یکی از آنها تایید نشد، دیگری نیز رد می‌شود. زیرا در هنگام ساخت و ساز از میلگرد برای افزایش مقاومت بتن استفاده می‌کنند و تاثیر استفاده از میلگردهای با کیفیت در ساختمان، بر کیفیت  کل سازه دیده می شود.

دلیل انجام تست میلگرد و بتن چیست؟

برطبق ضوابط پذیرش آزمایش میلگرد، باید انجام این دو تست در یک زمان اتفاق بیفتد زیرا اغلب میلگرد در ساختمان سازی برای افزایش مقاومت بتن استفاده می شود و تاثیر استفاده از میلگرد با کیفیت در ساختمان را میتوان روی کل سازه مشاهده کرد.

چه کسی تفسیر نتایج تست میلگرد را انجام می دهد؟

فقط مهندس عمران پروژه اجازه تفسیر نتایج را می تواند انجام دهد؛ زیرا فردی می تواند به درستی نتایج را تفسیر کند که تجربه و دانش خوبی از ضوابط پذیرش آزمایش میلگرد دارد. برای تفسیر نتایج از نرم افزارهای هوشمند کمک گرفته می شود که این ابزار می‌تواند درصد ازدیاد طول میلگرد و تمام رفتارهای مقطع در طول انجام آزمایش را در یک جدول به کاربر ارائه دهد. چنانچه در تفسیر نتایج کوچکترین اشتباهی رخ دهد کل پروژه ساختمان سازی با مشکل مواجه خواهد شد.