وزن میلگرد را چگونه محاسبه کنیم؟

یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در هر پروژه عمرانی باید به آن توجه شود، محاسبه وزن میلگرد است. میلگرد یکی از مهم‌ترین مصالح ساختمانی در زمینه استحکام سازه محسوب می‌شود. به همین دلیل باید دارای وزن مناسب با پروژه مورد اجرا باشد. اما محاسبه وزن میلگرد چگونه انجام می‌شود؟ یک میلگرد استاندارد از نظر وزنی را چگونه تشخیص دهیم؟ در ادامه مطلب به بررسی جامع این موضوع خواهیم پرداخت.

 

محاسبه وزن میلگرد چه اهمیتی دارد؟

در دهه‌های اخیر ایران شاهد زلزله‌های مخرب زیادی بوده است. به همین دلیل رعایت استانداردها و اصول ساخت و ساز در صنعت ساختمانی اهمیت زیادی پیدا کرده است.

وقتی زلزله اتفاق می‌افتد، اشکال مختلف نیرو به سازه وارد می‌شود. با توجه به فشار این همه نیرو بر سازه بتن به تنهایی قادر به تحمل بار ساختمان نمی‌شود. اینجاست که اهمیت انتخاب نوع میلگرد و وزن آن مشخص می‌شود.  گاهی برخی تولیدکنندگان با همکاری دلالان، اقدام به تولید میلگرد با وزن کمتر از حد استاندارد می‌کنند. شاید دلیل این امر در ظاهر ارزانتر بودن قیمت میلگرد باشد، اما ممکن است آسیب زیادی به سازه وارد کند.

با توجه به مسائلی که مطرح شد، آگاهی از نحوه محاسبه وزن میلگرد اهمیت زیادی دارد، چرا که چگالی مقاطع فولادی در هر حالتی یکسان است. در این حالت وقتی وزن مقطع مورد نظر پایین‌تر از استاندارد باشد، نشان از غیراصولی بودن آن دارد. همین موضوع باعث بروز اشتباهاتی در محاسبات مهندس عمران ساختمان خواهد شد. از طرف دیگر این نکته را هم در نظر داشته باشید که وزن میلگرد، تاثیر مستقیمی روی قیمت آن خواهد گذاشت.

دریافت قیمت میلگرد ابهر با تماس با کارشناسان فروش آسن

بررسی نحوه محاسبه وزن میلگرد با استفاده از جداول استاندارد

در ایران برخی از استانداردهای محاسبه وزن میلگرد در جداول خاصی تعریف شده‌اند. برخی از مهم‌ترین استانداردهای مورد استفاده در ایران عبارتند از:

• استاندارد ۳۱۳۲ ISNO ایران
• استاندارد ۴۴۴۹ BS بریتانیا 
• استاندارد ۵۷۸۱ GOST روسیه

در این میان استاندارد ۵۷۸۱ روسیه قدیمی‌ترین استاندارد محاسبه وزن میلگرد در ایران شناخته می‌شود.

در هر کدام از استانداردهای ذکرشده، جداولی برای تعیین وزن میلگردهای مختلف طراحی شده‌اند. به این ترتیب هر میلگرد باید با وزن ذکرشده در این جداول همخوانی داشته باشد. در جداول استاندارد، وزن هر میلگرد در واحد متر درج شده است. با استفاده از وزن مربوط به هر سایز و ضرب آن در طول شاخه، می‌توان وزن آن میلگرد را محاسبه کرد.

جدول وزنی اعلام‌شده توسط کارخانه چه اهمیتی دارد؟

اغلب کارخانه‌های تولید میلگرد در ایران، جدول وزنی میلگردهای خود را در اختیار مشتریان قرار می‌دهند. در این جدول علاوه‌بر وزن انواع میلگردهای تولیدشده توسط کارخانه، استاندارد ساخت میلگرد هم مشخص شده است. این جدول از نظر ظاهری شباهت زیادی به جداول وزنی استاندارد دارد.

این نکته را به یاد داشته باشید که وزن میلگرد در هر کارخانه با دیگری متفاوت است. به همین دلیل فقط تمرکز خود را روی وزن میلگرد نگذارید. به ساخت و کیفیت میلگرد هم توجه داشته باشید. با توجه به کیفیت و وزن میلگرد، می‌توانید بهترین گزینه را انتخاب کنید.

 

 

بهترین روش‌های محاسبه وزن میلگرد

برای اینکه وزن دقیق میلگرد را محاسبه کنید، باید روش‌های خاصی را یاد بگیرید. در ادامه با برخی از مهم‌ترین و بهترین روش‌های محاسبه وزن انواع میلگرد آشنا خواهید شد.

۱. روش استفاده از فرمول کارگاهی محاسبه وزن میلگرد

در این روش برای محاسبه وزن انواع میلگرد از دو فرمول مشخص استفاده می‌شود. این فرمول‌ها مورد تائید پیمانکاران و مهندسین قرار گرفته است. یکی از این دو فرمول با اصطلاح فرمول کارگاهی شناخته می‌شود. منظور از فرمول کارگاهی چیست؟

فرمول کارگاهی یک فرمول تجربی است و در اثر استفاده افراد متخصص در زمینه ساخت و ساز جامعیت پیدا کرده است. این فرمول عبارت است از:

 

 

همانطور که گفتیم این فرمول در کارگاه‌های ساختمانی و در اثر تجربه کارکنان به دست آمده است. فرمول کارگاهی یکی از سریع‌ترین و ساده‌ترین روش‌های دستیابی به وزن میلگرد محسوب می‌شود. برای محاسبه وزن میلگرد از طریق فرمول کارگاهی به قطر و طول میلگرد احتیاج دارید.

۲. روش استفاده از جدول وزنی استاندارد

استفاده از این جدول را می‌توان دقیق‌ترین روش محاسبه وزن انواع میلگرد دانست. جدول وزن میلگرد استاندارد که با عنوان جدول اشتال هم شناخته می‌شود، کار محاسبه وزن را بسیار دقیق‌تر پیش می‌برد. جدول اشتال یک جدول استاندارد وزنی است که با استاندارد DIN آلمان همخوانی دارد.

 

 

در جدول اشتال مواردی، مثل وزن مخصوص میلگرد در هر متر و مساحت سطح مقطع مشخص شده‌اند. اولین قدم در استفاده از این جدول، مراجعه به بخش ستون مساحت است. در این ستون باید به دنبال عددی بگردید که مساوی یا بزرگ‌تر از مساحت میلگرد شما باشد. به این ترتیب می‌توانید گرید میلگرد خود را محاسبه کنید.

۳. روش استفاده از جدول وزن تولیدکنندگان

همانطور که می‌دانید تولیدکنندگان میلگرد در ایران، موظف به تولید میلگرد بر اساس استانداردهای تعیین‌شده هستند. با این اوصاف ممکن است وزن میلگرد در کارخانه‌های مختلف با یکدیگر متفاوت باشد. چرا که هر کدام از کارخانه‌ها، جدول وزنی مخصوص خود را دارند. به همین دلیل استفاده از جدول وزن تولیدکنندگان، اطلاعات مفیدی در زمینه محاسبه وزن میلگرد در اختیار شما قرار می‌دهد.

 

 

عدد 162 در محاسبه وزن میلگرد

برای محاسبه وزن میلگرد، از فرمولی استفاده می‌شود که در آن قطر میلگرد به میلی‌متر به توان دو می‌رسد و سپس بر عدد ۱۶۲ تقسیم می‌شود. این عدد ۱۶۲ از ترکیب چگالی فولاد (۷۸۵۰ کیلوگرم بر متر مکعب) و ثابت‌های ریاضی به دست می‌آید. به‌عنوان مثال، برای میلگرد با قطر ۱۰ میلی‌متر، وزن هر متر آن به‌صورت زیر محاسبه می‌شود:

وزن (کیلوگرم) = (۱۰ میلی‌متر)² / ۱۶۲ ≈ ۰.۶۱۷ کیلوگرم

این روش ساده و سریع، به‌ویژه در کارگاه‌ها و پروژه‌های ساختمانی، برای برآورد وزن میلگردها کاربرد دارد. این عدد نشان‌دهنده وزن هر متر از میلگرد است. با ضرب این مقدار در طول کل میلگرد (مثلاً ۱۲ متر)، وزن کل میلگرد به دست می‌آید.

عدد ۱۶۲ از فرمولی به دست می‌آید که در آن چگالی فولاد (۷.۸۶ گرم بر سانتی‌متر مکعب) و π (عدد پی) در نظر گرفته شده‌اند. با تبدیل واحدها و ساده‌سازی، به عدد ۱۶۲ می‌رسیم که در محاسبات کارگاهی استفاده می‌شود. استفاده از این روش، به دلیل سادگی و سرعت، در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی رایج است. با این حال، برای دقت بیشتر، می‌توان از جداول استاندارد وزن میلگرد استفاده کرد که وزن هر متر میلگرد را بر اساس قطر آن مشخص می‌کنند. در نهایت، انتخاب روش مناسب بستگی به نیاز پروژه و دقت مورد نظر دارد. با استفاده از این روش‌ها، می‌توان به‌راحتی وزن میلگردها را محاسبه و در برنامه‌ریزی و تأمین مصالح پروژه‌های ساختمانی استفاده کرد.

فرمول محاسبه وزن یک متر میلگرد

برای محاسبه وزن یک متر میلگرد، می‌توان از فرمول‌های مختلفی استفاده کرد که در ادامه به توضیح آن‌ها می‌پردازیم.

یکی از روش‌های رایج، استفاده از فرمول استاندارد است که بر اساس آن، وزن هر متر میلگرد به‌صورت زیر محاسبه می‌شود:

وزن هر متر میلگرد (کیلوگرم) = (قطر میلگرد به میلی‌متر)² × 0.00617

به‌عنوان مثال، برای میلگرد با قطر ۱۰ میلی‌متر:

(۱۰)² × 0.00617 = 100 × 0.00617 = 0.617 کیلوگرم

این فرمول بر اساس استاندارد DIN آلمان تنظیم شده و برای میلگردهای با قطرهای مختلف قابل استفاده است.

روش دیگر، استفاده از فرمولی است که در آن از عدد ۱۶۲ استفاده می‌شود  و در بخش قبلی به توضیح آن پرداختیم. این فرمول نیز بر اساس استاندارد ملی ایران (INSO3132) تنظیم شده و برای میلگردهای با قطرهای مختلف کاربرد دارد.

توجه داشته باشید که وزن میلگردها ممکن است با توجه به استانداردهای مختلف و کارخانه‌های تولیدکننده، کمی متفاوت باشد. به‌عنوان مثال، وزن میلگرد ۱۰ میلی‌متر در جدول اشتال حدود ۷.۴ کیلوگرم برای هر شاخه ۱۲ متری است. همچنین، در برخی منابع، وزن میلگرد ۱۰ میلی‌متر به‌صورت ۱.۶۲ کیلوگرم برای هر متر ذکر شده است. بنابراین، برای دقت بیشتر، بهتر است از جداول وزنی کارخانه تولیدکننده یا استانداردهای معتبر استفاده کنید.

در نهایت، برای محاسبه وزن میلگرد با استفاده از فرمول‌های فوق، باید قطر میلگرد را به میلی‌متر وارد کرده و نتیجه را به کیلوگرم به‌دست آورید. این محاسبات به شما کمک می‌کند تا مقدار دقیق‌تری از وزن میلگرد مورد نیاز برای پروژه‌های ساختمانی خود داشته باشید.

محاسبه وزن میلگرد ساده

برای محاسبه وزن میلگرد ساده، از فرمول‌های استاندارد استفاده می‌شود. این میلگردها معمولاً در ساخت‌وسازها، به‌ویژه در بتن‌ریزی‌ها و سازه‌های فولادی کاربرد دارند. یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای محاسبه وزن میلگرد ساده استفاده از عدد ۱۶۲ است. این عدد به قطر میلگرد به میلی‌متر مربوط است و برای هر متر طول از میلگرد به کیلوگرم وزن آن را محاسبه می‌کند.

فرمول محاسبه وزن میلگرد ساده

برای مثال، اگر قطر میلگرد ۱۲ میلی‌متر باشد، وزن یک متر میلگرد به‌صورت زیر محاسبه می‌شود:

این فرمول برای میلگردهای ساده با قطرهای مختلف قابل استفاده است و به راحتی می‌توان وزن میلگردهای استاندارد را محاسبه کرد. توجه داشته باشید که این محاسبه‌ها معمولاً در شرایطی استفاده می‌شود که میلگرد به‌طور کامل صاف و بدون هرگونه برجستگی یا آج باشد.

محاسبه وزن میلگرد آجدار

محاسبه وزن میلگرد آجدار به‌طور مشابه به میلگرد ساده است، اما تفاوت اصلی در این است که این میلگردها دارای آج‌هایی روی سطح خود هستند که باعث افزایش اصطکاک و چسبندگی بهتر آن‌ها در بتن می‌شود. میلگردهای آجدار معمولاً در پروژه‌های مقاوم‌سازی و ساختمان‌های بتنی به کار می‌روند. به‌خاطر وجود آج‌ها، برای محاسبه وزن این میلگردها باید از ضریبی برای اصلاح فرمول استفاده کرد. فرمول محاسبه وزن میلگرد آجدار: برای محاسبه وزن میلگرد آجدار، از همان فرمول استفاده می‌شود که در محاسبه وزن میلگرد ساده به کار می‌رود، اما معمولاً برای میلگردهای آجدار ضریب ۱.۲ به‌عنوان اصلاح‌گر به آن اضافه می‌شود تا وزن دقیق‌تری بدست آید.

برای مثال، اگر قطر میلگرد آجدار ۱۲ میلی‌متر باشد، وزن یک متر میلگرد آجدار به‌صورت زیر محاسبه می‌شود:

در این محاسبه‌ها، توجه به نوع آج و استانداردهای مختلف برای میلگردهای آجدار حائز اهمیت است.

بررسی صحت ادعای فروشنده میلگرد با ۳ روش خاص

به هر حال فروشنده یا تولیدکننده میلگرد، ادعایی را در خصوص وزن میلگرد دارد. شما می‌توانید با استفاده از چند روش ساده، این ادعا را مورد بررسی قرار دهید و از صحت آن مطمئن شوید. در ادامه با ۳ روش ساده این کار آشنا می‌شوید.

۱. دریافت نمونه از فروشنده

اولین روش این است که یک نمونه کوچک از فروشنده دریافت کنید. حالا نوبت به وزن کردن این نمونه کوچک و همچنین اندازه‌گیری طول آن می‌رسد. با تقسیم وزن نمونه بر طول آن، وزن هر متر از میلگرد محاسبه خواهد شد. همچنین می‌توانید عدد به‌دست آمده را در جداول استاندارد محاسبه وزن میلگرد مورد بررسی قرار دهید.

۲. استفاده از عدد ۱۶۲

یکی از سریع‌ترین فرمول‌های محاسبه وزن میلگرد به ازای هر متر است که توسط سازمان ملی استاندارد ایران هم تائید شده است. این فرمول را در بخش‌های قبلی مورد بررسی قرار دادیم. دقت داشته باشید که وزن هر متر از میلگرد مدنظر، نباید با عدد به‌دست آمده در این فرمول تفاوت زیادی داشته باشد.

۳. استفاده از وزن مخصوص فولاد

یکی از قدیمی‌ترین روش‌های محاسبه وزن میلگرد است که از استاندارد آلمانی DIN بهره گرفته می‌شود. در این فرمول وزن میلگرد بر اساس متراژ مورد نیاز محاسبه می‌شود که کار را بسیار ساده‌تر می‌کند.

 

 

 

 

 

جمع بندی

وزن میلگرد اهمیت زیادی در استحکام سازه دارد و به همین دلیل محاسبه وزن میلگرد باید جدی گرفته شود. برای محاسبه وزن انواع میلگرد، روش‌ها و فرمول‌های زیادی وجود دارد. با استفاده از این فرمول‌ها و جداول استاندارد، خیلی ساده می‌توان میلگرد استاندارد را از متفرقه تشخیص داد. این موضوع اهمیت زیادی دارد؛ چرا که اگر وزن میلگرد غیراستاندارد باشد، مشکلات زیادی برای سازه ایجاد خواهد شد. در صورت وجود ابهام یا سوال درباره محاسبه وزن میلگرد و روش‌های اندازه گیری آن با کارشناسان وب‌سایت آسن در تماس باشید.