نحوه اجرای مهار دیوار با میلگرد چگونه است؟

 

مهار دیوار، یکی از اقداماتی است که برای اتصال، تقویت و پایدار کردن دیوارها در برابر نیروهایی مثل زلزله، باد یا فشار خاک انجام می‌شود. در‌واقع مهار دیوار یعنی جلوگیری از واژگونی، رانش یا جابجایی دیوار به وسیله اتصال مناسب دیوار به اجزای سازه مثل ستون، تیر و سقف. یکی از مهم‌ترین مصالحی که برای مهار دیوار استفاده می‌شود میلگرد است که باعث انتقال درست نیروهای وارده به اسکلت اصلی سازه می‌شود.

روش های مختلف مهار دیوار

روش‌های متنوعی برای مهار دیوارهای مختلف وجود دارد که هدف همه آنها پایداری و جلوگیری از جابجایی و ریزش دیوار است. در ادامه چند مورد از رایج‌ترین روش‌های مهار دیوار را بررسی می‌کنیم:

 1. مهار دیوارهای بنایی یا دیوار باربر و تیغه‌ای

به دلیل آسیب‌پذیری این دیوارها در برابر زلزله، لازم است که از روش‌های مختلفی به سازه اصلی ساختمان متصل شوند:

•       استفاده از وال پست: وال پست‌های عمودی و افقی که می‌توانند فلزی یا بتنی باشند، دیوار را در ارتفاع و طول مهار می‌کنند. معمولا این وال پست‌ها با قوطی فلزی ۸×۸ یا ۱۰×۱۰ سانتی‌متر ساخته می‌شوند.
•         اتصال به اسکلت سازه که با میلگرد انتظار یا صفحه پلیت و انکربولت در ستون و سقف انجام می‌شود تا جلوی تغییر شکل دیوار را بگیرد.
•          اتصال نوار یا تسمه فلزی مهار یا میلگرد به فریم فلزی در چند تراز ارتفاعی دیوار
•          استفاده از شبکه سیمی یا مش فلزی در دو طرف دیوار برای کنترل ترک‌ها
•          اجرای کلاف‌بندی افقی و عمودی بتنی یا آجری در فواصل معین روی دیوارهای باربر

 

  2. مهار دیوار گودبرداری یا دیوار نگهبان

برای جلوگیری از ریزش خاک در داخل گود از روش‌های مهار زیر استفاده می‌شود:

•          روش نیلینگ که یک روش رایج و اقتصادی است، در آن میله‌های فلزی به نام نیل در خاک تزریق و مهار می‌شوند.
•          روش انکراژ که مشابه نیلینگ است ولی با نیروی کششی بیشتر و اجرا در چند ردیف
•          استرات و سولجرپایل که تیرهای قائم در خاک کوبیده شده و با تیرهای افقی مهار می‌شوند.
•          روش دیوار دیافراگمی که یک دیوار بتنی مسلح با ضخامت زیاد است که در گودهای عمیق استفاده می‌شود.
•         روش مهاربندی داخلی یا خرپایی که برای پایداری دیواره گود از تیر و ستون‌های فلزی و بتنی به شکل خرپا استفاده می‌شود.

 

3. مهار دیوارهای خشک یا پیش‌ساخته در ساختمان‌های سبک

در این دیوارها از روش‌های زیر استفاده می‌شود:

•          اتصال به پروفیل فلزی
•          نصب تسمه‌های مورب مهاربند
•         اتصال به کف و سقف با پیچ و نبشی
•          استفاده از صفحات OSB برای تقویت دیافراگم دیوار

 

4. مهار دیوار در برابر باد یا زلزله

این نوع مهار معمولا در سازه‌های صنعتی، سوله‌ها یا دیوارهای بلند با روش‌های زیر استفاده می‌شود:

•          بادبندهای فولادی یا میلگردی
•          مهار با کابل یا زنجیر کششی
•          کلاف‌کشی بتنی یا فولادی در بالا و پایین دیوار

 

 

سایر روشهای مهار دیوار

علاوه بر روشهای معمول مهار دیوار که به آنها اشاره کردیم، انواع خاص‌تر و ترکیبی هم وجود دارند که بسته به نوع سازه، شرایط خاک، نوع دیوار و اهمیت بنا استفاده می‌شوند. در جدول زیر مختصرا به آنها پرداخته ایم:

 

 

مهار دیوار با میلگرد

میلگردها نقش مهمی در افزایش مقاومت، انسجام و پایداری دیوار در برابر نیروهایی مثل باد، زلزله، فشار خاک یا نشست سازه دارند و با تحمل نیروهای کششی و ایجاد پیوستگی بین اجزای دیوار، باعث می‌شوند که دیوار رفتاری شبیه یک عضو سازه‌ای نشان دهد.

مهار دیوار با میلگرد فقط در روش‌هایی که نیاز به اتصال مکانیکی، انتقال نیرو یا تقویت کششی/فشاری دارند استفاده می‌شود که در ادامه آنها را می‌بینید:

•          وال‌پست عمودی و افقی (Wall Post)
•          نیلینگ (Soil Nailing)
•         انکراژ (Anchorage)
•          کلاف‌بندی بنایی (Reinforced Bond Beam)
•          قاب پیرامونی (Frame Restraint)
•         میلگرد دوختی (Dowels / Tie Bars)
•          انکر سنگی (Rock Anchor)
•          دیافراگم صلب (Rigid Panel)
•         بتن پاششی و مش فولادی (Shotcrete + Mesh)
•          سیستم ترکیبی (Hybrid System)

 

دلایل مهار دیوار با میلگرد

از دلایل مهار دیوار با میلگرد و تاثیر آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•          تحمل نیروهای کششی ناشی از زلزله، باد یا نشست سازه و جلوگیری از ترک خوردن یا گسیختگی دیوار
•          جلوگیری از کمانش و واژگونی دیوارهای بلند یا تیغه‌ها
•          یکپارچه‌سازی با سازه و اتصال دیوار به تیر، ستون یا سقف به منظور انتقال نیروهای جانبی به کل سازه، نه فقط دیوار.
•         توزیع تنش و کنترل ترک‌ها به وسیله شبکه میلگرد یا مش فولادی که از تمرکز نیروها، ترک‌های عمیق و آسیب‌های موضعی جلوگیری می‌کند.
•          مهار رانش خاک در دیوارهای گود و انتقال نیروها به زمین
•          افزایش دوام و کنترل ترک حرارتی ناشی از انقباض، انبساط و تغییرات دما
•          کنترل نشست و تغییر شکل موضعی دیوار به‌خصوص در دیوارهای بلند
•          پایداری بیشتر در برابر لرزش و ارتعاش
•          تقویت دیوار در نواحی بازشو مثل اطراف در و پنجره‌ها
•          افزایش مقاومت در برابر نیروهای برشی
•          ایجاد دیوار یکپارچه در سیستم‌های ترکیبی برای اتصال و انتقال نیروها

 

برای دسترسی به قیمت روز میلگرد می توانید با شماره تلفن 88885720-021 کارشناسان واحد فروش میلگرد تماس بگیرید.

 

چه میلگردی برای مهار دیوار مناسب است؟

نوع و سایز میلگردی که برای مهار دیوار به کار می‌رود به نوع دیوار، ارتفاع آن و نیروهای وارده بستگی دارد که در جدول زیر می‌بینید:

 

 

نحوه اجرای مهار دیوار با میلگرد بستر

اجرای مهار دیوار با میلگرد مراحل مشخصی دارد که رعایت درست آنها باعث پایداری و ایمنی سازه می‌شود:

1. طراحی و انتخاب میلگرد

این مرحله شامل تعیین نوع دیوار، محاسبه همه نیروهای وارد به آن، انتخاب میلگرد با قطر و طول مناسب، طراحی محل قرارگیری میلگردها به شکل افقی، عمودی، انتظار و دوختی است.

2. آماده‌سازی محل اجرا

در این مرحله سطح دیوار یا گود تمیز شده و محل قرارگیری میلگردها علامت‌گذاری می‌شود. همچنین در صورت نیاز، قالب، پروفیل یا تکیه‌گاه موقت نصب می‌شود.

3.  نصب میلگرد به شکل‌های مختلف

•          میلگرد افقی در داخل کلاف‌ها یا بین رج‌ها برای کنترل ترک و برش‌ها که به آن مهار دیوار با میلگرد بستر هم می‌گویند.
•          میلگرد قائم در وال پست‌ها یا داخل کلاف عمودی برای جلوگیری از کمانش
•          میلگرد انتظار یا دوختی برای اتصال دیوار به تیر، ستون یا دیوار مجاور
•         میلگرد نیل یا انکر در دیوارهای گود یا حائل خاکی، داخل خاک و با تزریق دوغاب

4. اجرای ملات یا بتن به شکل زیر

•          در دیوار بنایی به شکل قرار دادن ملات بین رج‌ها و پوشاندن میلگردها
•          در دیوار بتنی به شکل ریختن بتن در اطراف میلگردها با ویبره مناسب
•          در دیوار شاتکریت یا گودبرداری به شکل بتن پاششی روی میلگرد یا مش فولادی

5. اتصال به سازه

در این مرحله میلگردهای انتظار و دوختی، به ستون، تیر یا دال سقف و گف متصل می‌شوند تا دیوار، نیروهای جانبی را به سازه منتقل کند.

6. کنترل و اصلاح نهایی با بررسی راستای میلگردها و پوشش کافی ملات یا بتن همراه با اصلاح محل‌هایی که احتمال تمرکز تنش یا ترک وجود دارد و در صورت نیاز، نصب میلگرد اضافی یا کلاف تقویتی

7. عمل‌آوری و نگهداری که در دیوارهای بتنی با رعایت زمان عمل آوری و رطوبت کافی است تا جلوی خشک شدن سریع یا ترک حرارتی گرفته شود.

خطاهای رایج در مهار دیوار و راهکار جلوگیری از آنها

نحوه اجرای مهار دیوار با میلگرد بسیار مهم است. خطا در مهار دیوار باعث به خطر افتادن ایمنی و پایداری دیوار می‌شود. در ادامه به برخی از مهم‌ترین خطاها پرداخته‌ایم:

•          استفاده از میلگرد نازک و نامناسب باعث کاهش مقاومت کششی و خمشی، ترک و واژگونی دیوار می‌شود.
•         فاصله نامناسب بین میلگردها باعث تمرکز تنش، ترک‌های موضوعی، کمانش می‌شود.
•          پوشش ناکافی بتن یا ملات روی میلگرد باعث خوردگی میلگرد، کم شدن دوام و ترک‌های سطحی می‌شود.
•         اتصال ضعیف دیوار به اسکلت یا دیوار مجاور باعث کم شدن پایداری دیوار و جدا شدن آن دیوار از سازه در اثر زلزله می‌شود.
•         اجرای غلط کلاف‌ها و وال پست‌ها باعث کمانش، ترک‌های عمودی و کاهش یکپارچگی می‌شود.
•          نصب میلگرد در خاک یا دیوار بدون تثبیت مناسب باعث ترک یا شکست دیوار می‌شود.
•          عدم کنترل کیفیت مصالح باعث ترک‌خوردگی و کاهش مقاومت دیوار می‌شود.
•          عدم توجه به زلزله و نیروهای جانبی باعث شکست یا واژگونی دیوار یا ترک‌های شدید می‌شود.

 

 

 

جمع بندی

مهار دیوار نقش مهمی در استحکام و پایداری سازه‌ها دارد. به این ترتیب نیروهایی که به دیوار وارد می‌شود باعث ترک یا تخریب دیوار نشده و از طریق اسکلت اصلی ساختمان به فونداسیون منتقل می‌شوند. یکی از بهترین روش‌های مهار دیوار، استفاده از میلگرد است که اگر به صورت اصولی پیاده‌سازی شود طول عمر و امنیت سازه را تا سال‌ها افزایش می‌دهد.

 

 

 

 

 

سوالات متداول

 

 

1. چه سایزی از میلگرد در اجرای مهار دیوار استفاده می‌شود؟

بسته به نوع دیوار از میلگرد 8 تا 32 میلی‌متر استفاده می‌شود.

2- فاصله مناسب میلگردها در مهار دیوار چقدر است؟

محاسبه این فاصله به وسیله مهندسان سازه و براساس فاکتورهای خاصی مثل میزان نیروی وارده و نوع دیوار مشخص می‌شود.

3- در کدام روش‌های مهار از میلگرد استفاده می‌شود؟

روش‌هایی که نیاز به اتصال مکانیکی، انتقال نیرو یا تقویت کششی/فشاری دارند.