جدول ضخامت ورق سیاه و کاربرد هر کدام + نحوه خرید ورق

نغمه

انتشار:

1404/08/17

بروزرسانی:

1404/08/17

category image: جدول ضخامت ورق سیاه و کاربرد هر کدام + نحوه خرید ورق

ورق سیاه یکی از پرکاربردترین محصولات فولادی است که به دلیل استحکام زیاد، قابلیت جوشکاری و شکل‌پذیری در صنایع مختلفی مثل ساختمان‌سازی، خودروسازی، لوله‌سازی و تولید تجهیزات صنعتی به کار می‌رود. طبق جدول ضخامت ورق سیاه، این ورق‌ها در ضخامت‌ها و گریدهای مختلفی ساخته می‌شوند تا پاسخگوی نیاز صنایع مختلف باشند.

ورق سیاه چیست؟

ورق سیاه یا ورق فولادی نورد گرم از تختال یا اسلب فولادی در دمای بالای 930 درجه سانتی گراد به‌دست می‌آید. فولاد در این دما نرم شده و با عبور از بین غلتک‌های مختلف، ضخامت‌های متفاوتی پیدا می‌کند. این ورق‌ها به دلیل ظاهر مات و تیره رنگی که دارند به ورق سیاه شناخته می‌شوند.

از ویژگی‌های مهم ورق سیاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

سطح زبر، تیره رنگ و مات
مقاومت زیاد در برابر فشار و ضربه
شکل‌پذیری و جوش پذیری عالی
قیمت مناسب‌تر نسبت به ورق روغنی که با نورد سرد تولید می‌شود
امکان تولید در ضخامت‌های مختلف

انواع ورق سیاه، کاربرد و وزن آنها

ورق سیاه بر اساس استاندارد ساخت آن به چند نوع تقسیم می‌شود که هر کدام کاربرد، ضخامت و وزن خاصی دارند. در ادامه جدول ضخامت ورق سیاه با ابعاد، وزن، کاربرد آنها مشاهده می‌کنید:

نوع ورق سیاه	ضخامت	ویژگی‌ها و توضیحات فنی	کاربردها	وزن تقریبی ابعاد ۱×۲ متر (kg)
ST33	1.5 تا 6	نرم، منعطف، مناسب خم‌کاری	قطعات سبک، بدنه خودرو، ورقکاری ساده	۲۵ تا ۹۰ (بسته به ضخامت ۱.۵ تا ۶ میلی‌متر)
ST37	1.5 تا 20	پرمصرف‌ترین نوع، دارای استحکام متوسط و جوش‌پذیری عالی	ساختمان‌سازی، سازه فلزی، پروفیل‌سازی، سوله	۲۳.۵ (۱.۵mm) تا ۹۴ (۶mm)
ST44	3 تا 25	استحکام بیشتر از ST37، مقاومت خوب در برابر فشار	پل‌های سبک، ماشین‌آلات متوسط، تجهیزات صنعتی	۶۵ تا ۱۵۰
ST52	6 تا 40	فولاد با استحکام بالا و چقرمگی زیاد	شاسی کامیون، پل سنگین، جرثقیل، پروژه‌های عمرانی	۹۴ (۶mm) تا ۲۳۵ (۱۵mm)
A36 (استاندارد ASTM)	3 تا 25	مشابه ST37 ولی طبق استاندارد آمریکا، قابلیت جوشکاری بالا	سازه‌های بین‌المللی، پروژه‌های صادراتی، مخازن سبک	۶۰ تا ۱۸۰
API (گرید لوله‌ای)	6 تا 30	مقاومت بالا در برابر فشار، خوردگی و ترک	لوله‌سازی برای نفت، گاز و پتروشیمی	۹۰ تا ۲۲۰
ورق دریایی (Marine Steel)	8 تا 50	مقاوم در برابر زنگ‌زدگی و آب شور، حاوی آلیاژهای خاص	کشتی‌سازی، اسکله، سکوهای نفتی	۱۰۰ تا ۲۵۰
ورق ضد سایش (Hardox, Dillidur)	6 تا 40	سختی سطح بسیار بالا، مقاومت عالی در برابر سایش و ضربه	تجهیزات معدنی، کامیون کمپرسی، بیل مکانیکی	۱۲۰ تا ۳۰۰
ورق صنعتی (کیفیت بالا)	2 تا 20	سطح صاف‌تر، دقت ضخامت بیشتر، کیفیت ساخت بالا	تولید قطعات دقیق، صنایع خودروسازی، پتروشیمی	۶۰ تا ۲۰۰
ورق تجاری (Commercial Quality)	1.5 تا 15	اقتصادی و در دسترس، تلرانس ضخامت بیشتر	کارهای عمومی، سازه سبک، پوشش فلزی	۵۰ تا ۱۸۰

برای محاسبه دقیق وزن ورق سیاه براساس ضخامت و ابعاد آن، می‌توان از فرمول زیر استفاده کرد:

وزن=طول(متر)×عرض(متر)×ضخامت(میلی‌متر)×7.85

در این فرمول عدد ۷.۸۵ چگالی فولاد بر حسب گرم بر سانتی‌متر مکعب است.

نحوه خرید ورق سیاه

خرید ورق سیاه یک خرید تخصصی است. ویژگی‌های هر نوع ورق سیاه مثل تفاوت ضخامتها، وزن و ویژگی‌های آلیاژی و فیزیکی آن روی کیفیت نهایی سازه تاثیر زیادی دارد. پس لازم است در خرید ورق سیاه، مراحل مختلفی طی شود:

1. بررسی نیازها و مشخصات فنی ورق مورد نیاز

در این مرحله با توجه به نوع پروژه، نوع ورق و استاندارد آن مشخص می‌شود. سپس با توجه به جدول ضخامت ورق سیاه و همینطور براساس کاربرد ورق سیاه، ابعاد و تلورانس آن مشخص شده و درباره حجم خرید تصمیم‌گیری می‌شود.

2. انتخاب تولیدکننده یا برند

برندهای مختلف کیفیت سطح، تلرانس ضخامت و قابلیت برش متفاوتی دارند. از بهترین برندهای ایرانی می‌توان به فولاد مبارکه، اکسین خوزستان، کاویان، فولاد گیلان و از برندهای وارداتی میتوان به POSCO، Hyundai، Nippon Steel اشاره کرد.

3. استعلام قیمت از چند منبع معتبر

بعد از اینکه ورق مورد نیاز و برند آن مشخص شد از بنگاه‌های بزرگ آهن‌فروشی، وبسایت‌های معتبر فروش آهن‌آلات و نمایندگان رسمی کارخانه‌ها استعلام قیمت می‌شود. به این ترتیب علاوه بر قیمت، شرایط پرداخت و زمان تحویل را هم متوجه می‌شوید.

4. دریافت پیش‌فاکتور و بررسی جزییات

دریافت پیش‌فاکتور اهمیت زیادی دارد و موارد زیر در آن درج می‌شوند:

استاندارد و نوع ورق
ضخامت، ابعاد و تعداد
قیمت واحد و کل
هزینه حمل، مالیات و شرایط پرداخت
زمان تحویل و محل بارگیری

5. تایید فنی توسط واحد کنترل کیفیت یا مهندس پروژه

در خریدهای صنعتی لازم است گواهی آنالیز شیمیایی ورق و ضخامت واقعی آن به همراه صافی سطح و سلامت ورق سنجیده شود. همچنین باید نسبت به انطباق محصول با استاندارد (DIN، ASTM، EN) اطمینان حاصل شود.

6. پرداخت وجه و صدور فاکتور رسمی

بسته به حجم خرید می‌توانید به صورت نقدی، چکی یا اعتباری خرید کنید. فاکتور رسمی محصول را همراه با مهر و امضای فروشنده بگیرید.

7. حمل و بارگیری

در این مرحله با توجه به سفارشی که داشته‌اید نوع خودرو مثلا نیسان، کامیون یا تریلی انتخاب می‌شود. همچنین نحوه بسته‌بندی بار، به‌خصوص در بارهای ورق برشی یا صنعتی انتخاب شده و با انبار یا محل تخلیه پروژه هماهنگ می‌شود.

8. تحویل و کنترل نهایی بار

در این مرحله، وزن واقعی بار با استفاده از باسکول مشخص می‌شود، ضخامت و ابعاد واقعی آن و همینطور تطبیق بار با فاکتور و گواهی آنالیز نیز بررسی می‌شود. در نهایت رسید تحویل بار، امضا می گردد.

9. انبارداری

انبارداری و نگهداری از ورق سیاه باید در محیط خشک و بدون رطوبت باشد. می‌توان برای زیر بار از پالت‌های چوبی استفاده کرد. کار برچسب‌گذاری و ثبت اطلاعات هر شیت نیز در این مرحله انجام می‌شود.

10. درخواست خدمات جانبی

این مرحله اختیاری است. بعضی از تامین‌کنندگان خدماتی مثل برشکاری ورق، نورد یا رول فرم، سوراخ‌کاری، فرم‌دهی و ارسال مستقیم به محل پروژه را هم دارند که باید در این باره از تامین‌کننده سوال کنید.

عوامل موثر بر قیمت ورق سیاه

به صورت کلی 16 عامل موثر در دسته‌های اقتصادی، فنی، لجستیکی، تجاری و سیاسی روی قیمت ورق سیاه تاثیرگذار هستند که در جدول زیر می‌بینید:

دسته بندی	عامل	توضیح	میزان تاثیر بر قیمت
اقتصادی	قیمت جهانی فولاد و شمش	افزایش قیمت فولاد در بازار جهانی باعث افزایش قیمت ورق سیاه می‌شود	زیاد
اقتصادی	نرخ ارز مثل دلار و یورو	نوسانات نرخ ارز بر قیمت واردات مواد اولیه و فولاد اثر دارد	زیاد
فنی	ضخامت ورق	هرچه ضخامت ورق بیشتر باشد وزن و قیمت آن بیشتر است	متوسط تا زیاد
فنی	ابعاد ورق	ورق‌های بزرگ‌تر و ورق‌هایی که با ابعاد سفارشی تولید می‌شوند گرانتر هستند	متوسط
فنی	استاندارد و گرید فولاد	تفاوت در ترکیب شیمیایی و استحکام ورق باعث تفاوت قیمت می‌شود	زیاد
فنی	کیفیت سطح و تلرانس ضخامت	ورق‌های صیقلی‌تر و دقیق‌تر گرانتر هستند	متوسط
تولیدی	نوع تولید (نورد گرم مستقیم یا مجدد)	ورق‌های تولید شده از شمش تازه، کیفیت و قیمت بیشتری دارند	متوسط
تجاری	برند و کارخانه تولیدکننده	برندهای معتبر قیمت بیشتری دارند	زیاد
تجاری	میزان عرضه‌وتقاضا در بازار	افزایش تقاضا باعث افزایش قیمت می‌شود	زیاد
اقتصادی	سیاست‌های صادرات و واردات	محدودیت صادرات یا تحریم‌ها باعث تغییر قیمت در بازار داخلی می‌شود	زیاد
لجستیکی	هزینه حمل‌ونقل	فاصله محل تحویل بار تا کارخانه در هزینه نهایی موثر است	متوسط
لجستیکی	بسته‌بندی و بارگیری	نوع بارگیری، بیمه و شیوه تخلیه می‌تواند باعث افزایش قیمت شود	کم تا متوسط
خدماتی	خدمات جانبی مثل برش، رول بازکنی، اسیدشویی	افزودن خدمات جانبی به ورق، قیمت را بالاتر می‌برد	متوسط
مالی	میزان مالیات بر ارزش افزوده	در خرید از کارخانه یا شرکت، این مقدار به مبلغ نهایی اضافه می‌شود	ثابت
انرژی	هزینه انرژی مثل برق، گاز و سوخت	افزایش هزینه انرژی تولید را گران‌تر می‌کند	متوسط
سیاسی	وضعیت سیاسی و اقتصادی کشورها	تصمیمات کلان اقتصادی، تحریم‌ها یا تغییر سیاست‌های ارزی بر قیمت تاثیر دارند	زیاد

جمع بندی

ورق سیاه از مهم‌ترین محصولات فولادی است که انواع مختلفی دارد و هر نوع آن دارای کاربردهای متفاوتی است. فرآیند خرید ورق سیاه تا حدود زیادی مشابه خرید آهن‌آلات دیگری است، اما قیمت آن با توجه به عوامل زیادی تعیین می‌شود که تغییر هر کدام از آنها می‌تواند قیمت را جابجا کند.