اسکلت فلزی بهتر است یا بتنی؟ | مجله آسن

نوع اسکلت ساختمان‌های امروزی اهمیت زیادی دارد؛ زیرا سازه ساختمان‌ها برتمامی بخش‌های آن‌ها از جمله هزینه، ایمنی، مقاومت، طول عمر و غیره‌شان تاثیر می‌گذارد. این موضوع باعث شده مهندسان و سازندگان ساختمان‌ها در انتخاب نوع سازه، با تردید‌های فراوانی روبرو شوند؛ زیرا هردو اسکلت فلزی و بتنی دارای مزایا و معایب مربوط به خودشان هستند که انتخاب را برای آنها سخت می‌کند. حال ما قصد داریم در این مقاله با مقایسه اسکلت فلزی و اسکلت بتنی انتخاب را برای شما سازندگان عزیز راحت‌تر کنیم. بعد از مطالعه محتوای این مقاله به سادگی می‌توانید تفاوت سازه فلزی و بتنی را دریابید و یک انتخاب قاطع داشته باشید.

مقایسه اسکلت فلزی و اسکلت بتنی از نظر ویژگی‌ها

پیش از آنکه بخواهیم ویژگی های هر نوع از اسکلتها را بررسی کنیم، باید به معرفی آن‌ها بپردازیم.

اسکلت فلزی

اسکلت فلزی نوع سازه از جنس فولاد است. این نوع اسکلت به دلیل استحکام بالا، مقاومت در برابر فشار و نیروهای جانبی مانند زلزله و باد، و امکان ساخت سازه‌های بلندمرتبه به‌طور گسترده در ساخت‌وساز استفاده می‌شود. فلزات در این نوع اسکلت‌ها معمولاً به‌صورت تیرها و ستون‌ها استفاده شده و با استفاده از روش‌های جوشکاری یا پیچ و مهره به یکدیگر متصل می‌شوند. به دلیل خواص فیزیکی مناسب فلزات، این سازه‌ها امکان تحمل بارهای سنگین و طراحی‌های متنوع را فراهم می‌کنند.

اسکلت‌های فلزی به دلیل دوام و انعطاف‌پذیری بالایی که دارند، در پروژه‌های بزرگ مانند برج‌ها، پل‌ها، و سازه‌های صنعتی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین، ساخت و نصب سریع‌تر این نوع اسکلت در مقایسه با سازه‌های بتنی از مزایای دیگر آن است. فولاد به دلیل مقاومت در برابر کشش و فشرده‌سازی، انتخاب اصلی برای ساخت اسکلت‌های فلزی است، اما ممکن است در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی نیاز به محافظت و نگهداری بیشتری داشته باشد.

 

اسکلت بتنی

اسکلت بتنی نوعی سازه است که در آن از بتن مسلح (بتن تقویت‌شده با فولاد) برای ساختار اصلی ساختمان استفاده می‌شود. در این نوع سازه‌ها، ستون‌ها، تیرها، و دال‌ها از بتن ساخته شده‌اند و برای افزایش مقاومت و تحمل بار، میلگردهای فولادی درون بتن قرار می‌گیرند. بتن به تنهایی در برابر فشار، قوی است اما در برابر کشش بسیار ضعیف عمل می کند، به همین دلیل برای تقویت آن از میلگرد فولادی استفاده می‌شود که این ترکیب باعث می‌شود اسکلت بتنی توانایی تحمل بارهای سنگین و نیروهای جانبی مانند زلزله را داشته باشد.

اسکلت‌های بتنی به دلیل مقاومت بالا در برابر آتش‌سوزی و عوامل محیطی، معمولاً در ساخت ساختمان‌های مسکونی، تجاری و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. علاوه بر این، مصالحی مانند شن، ماسه، و سیمان که برای تولید بتن استفاده می‌شوند به‌راحتی در دسترس و ارزان هستند، که این موضوع اسکلت بتنی را از نظر اقتصادی مقرون به صرفه می‌کند. البته، فرآیند ساخت و نصب اسکلت بتنی زمان‌برتر است و به نیروی کار بیشتری نیاز دارد، اما دوام بالا و نیاز کمتر به نگهداری از مزایای اصلی آن به شمار می‌رود.

مقایسه سازه فلزی و بتنی

حال که به خوبی با هر دو نوع سازه آشنا شدید وقت آن رسیده تا به مقایسه اسکلت فلزی و اسکلت بتنی بپردازیم.

• میزان مقاومت در برابر آتش

به صورت کلی مقاومت اسکلت‌های بتنی در برابر آتش بیشتر است؛ زیرا اسکلت‌های فلزی در مقابل آتش گرم می‌شوند و مقاومت خود را از دست می‌دهند. البته راهکارهایی برای افزایش مقاومت ساختمان‌های فلزی در برابر آتش به وجود آمده که اجرای آن‌ها مستلزم هزینه بسیار بالاست. به همین دلیل متخصصان اغلب برای افزایش مقاومت ساختمان در برابر آتش، اسکلت بتنی را پیشنهاد می‌کنند.

• سادگی در اجرا

اجرای اسکلت‌های فلزی در مقایسه با اسکلت‌های بتنی سخت‌تر است، زیرا عملیات برش، حمل‌ونقل و جوش آن‌ها به تخصص بالایی نیاز دارد. سازه‌های بتنی این ویژگی را ندارند و سادگی اجرای آن‌ها یک مزیت مهم محسوب می‌شود.

• مقاومت در برابر زلزله

مقایسه اسکلت فلزی و اسکلت بتنی از نظر مقاومت نیز در ساختمان‌سازی اهمیت بالایی دارد، زیرا اغلب مقاومت سازه‌های فلزی در برابر زلزله بالاتر است. طراحان می‌توانند با طراحی خاص ساختمان‌های بتنی، میزان مقاومت آن‌ها را هم در برابر زلزله افزایش دهند که البته این مقاوم‌سازی همیشه انجام نمی‌شود. با این اوصاف می‌توان گفت مقاومت اسکلت فلزی در برابر زلزله از سازه‌های بتنی بیشتر است.

• هزینه‌های ساخت و ساز

هزینه ساخت اسکلت فلزی و بتنی وابسته به عوامل گوناگونی است. به صورت کلی در طراحی مناسب اسکلت‌ فلزی تا 30 درصد فولاد بیشتری نسبت به سازه‌های بتنی مصرف می‌شود و از آنجایی که قیمت تجهیزات فلزی مانند میلگرد روزانه تغییر می‌کند و حتی هزینه خرید آن‌ها از شرکت‌های مختلف نیز متفاوت است، سازه فلزی هزینه ساخت بالاتری نسبت به سازه‌های بتنی دارند. اما این درصورتی است که نقشه‌کش از طراحی مناسبی برای اسکلت‌بندی ساختمان استفاده کند، در غیر اینصورت ممکن است هزینه‌های اجرای سازه فلزی حتی از از اسکلت‌های بتنی کمتر محاسبه شود.

این موضوع را هم در نظر داشته باشید که سازه‌های بتنی را براساس پیشرفت ساختمان اجرا می‌کنند و حتی می‌توان بعد از اتمام هر سقف یک وام مسکن نیز برای ساختمان بتنی تهیه کرد. با این اوصاف هزینه‌های اسکلت بتنی بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر از فلزی تمام می‌شود.  

• طول عمر

باید بدانید مهندسان از همان ابتدای طراحی و ساخت اسکلت بتنی، طول عمر این سازه را معین می‌کنند؛ به عنوان مثال میزان ماندگاری یک ساختمان بتنی می‌تواند 50 تا 60 سال باشد. بتن بعد از گذشت زمان تعیین شده، دچار فرسایش می‌شود و در مقابل سوانح طبیعی مانند باد، باران و زلزله مقاومت خود را از دست می‌دهد. در مقابل اسکلت فلزی عمر محدودی ندارند و گذشت زمان نیز تغییری در استحکام و ماندگاری آن ایجاد نمی‌کند. طول عمر و ماندگاری عالی اسکلت فلزی یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های آن محسوب می‌شود.

• ارزش اسقاط

اسکلت فلزی از نظر اسقاط نیز ارزش بالاتری نسبت به اسکلت بتنی دارد و از طرفی هزینه تخریب آن کمتر از سازه‌های بتنی است.

• زمان اجرا

در مقایسه اسکلت فلزی و اسکلت بتنی برای انتخاب نوع سازه، زمان اجرا نیز اهمیت زیادی پیدا می‌کند. به صورت کلی سازه‌های‌های فلزی زمان اجرای کوتاه‌تری نسبت به اسکلت بتنی دارند، به خصوص اگر به صورت آماده از کارخانه تهیه شوند این زمان کوتاه‌تر هم خواهد شد. اما سازه‌های بتنی به دلیل اجرای طبقه به طبقه و رعایت زمان گیرش اولیه، سرعت ساخت پایینی دارند.

 

مزایای سازه فلزی

• به دلیل وزن سبک تری که دارد برای سبک سازی ساختمان مناسب تر است.
• این سازه ها مقاومت بیشتری در برابر انفجار دارند.
• اسکلت های فلزی هدر رفت و پرتی مصالح کمتری را به همراه دارند.
• ساخت پروژه با اسکلت فلزی با سرعت عمل بیشتری انجام می شود.
• در رابطه با سازه فلزی در هر مرحله از ساخت و ساز می توان بدون از بین رفتن مصالح آن را تخریب نمود و بازسازی کرد.
• امکان تقویت و یا مقاوم سازی سازه های فلزی وجود دارد.
• سازه های فلزی امکان بازرسی و تست های غیر مخرب را دارند.

 

معایب سازه فلزی

• اسکلت های فلزی از فولاد آلیاژ آهن هستند و در برابر خوردگی یا زنگ زدگی حساسیت بالایی دارند.
• ارتعاش در سازه های فلزی بیشتر از سازه های بتنی است.
• تفاوت سازه فلزی و بتنی در مقاومت آن در برابر آتش سوزی مشاهده می شود. مقاومت سازه های فلزی در برابر آتش سوزی کمتر است.
• هزینه نگهداری از سازه های فلزی (استفاده از ضد زنگ و پوشش ضد حریق) بالاتر است.
• احتمال کمانش در سازه های فلزی بالاست.

 

مزایای سازه بتنی

•  اجرای اسکلت بتنی به سرمایه اولیه بالایی نیاز ندارد.
• هزینه نگهداری و محافظت از اسکلت های بتنی در مقایسه با اسکلت های فلزی پایین تر است.
• اسکلت های بتنی با مرور زمان مقاومتشان افزایش پیدا می کند.
• در برابر حریق و آتش سوزی مقاومت بالایی دارند.
• از سختی و صلبیت بالاتری برخوردار هستند.
• اجرای سازه های بتنی آسان تر است.
• استحکام خمشی این سازه ها بالاتر است.
• برای اجرای سازه بتنی نیاز به کمک گرفتن از نیروی متخصص با مهارت بالا وجود ندارد.
• اسکلت بتنی در برابر عوامل محیطی مقاومت بالاتری دارد.

معایب سازه بتنی

 

• اسکلت بتنی وزن بالاتری دارد.
• در برابر نیروهای کششی ضعیف تر است.
• درصد آسیب پذیری آن در صورت اجرای غیر اصولی بالاتر است.
• ترمیم این سازه در صورت تخریب و آسیب، دشوارتر است.
• زمان اجرای سازه بتنی در مقایسه با سازه فلزی طولانی تر است.

در نهایت اسکلت فلزی برای ساختمان مناسب‌تر است یا بتنی؟

با تمام این توضیحات، سوال مهم و همیشگی این است که کدام سازه‌ها برای ساختمان‌ها مناسب‌ترند؟ پاسخ این سوال قطعی نیست، یعنی درهر پروژه ساختمانی با توجه به عوامل گوناگونی چون شرایط خاک، اهمیت عمر ساختمان، هزینه‌های ساخت‌وساز، میزان اهمیت سرعت اجرای ساختمان و غیره نوع اسکلت تعیین می‌شود. در نهایت همه مهندسان باید اسکلتی را اجرا کنند که از هر جهت مزایای بیشتری برای آن‌ها داشته باشد.

 

جمع بندی

در این مقاله سعی کردیم با مقایسه اسکلت فلزی و اسکلت بتنی پاسخ مناسبی برای سوال اسکلت فلزی بهتر است یا بتنی؟ پیدا کنیم. همانطور که متوجه شدید تعیین نوع اسکلت ساختمان‌ها ساده نیست و با توجه به پارامترهای مختلفی انجام می‌شود. میلگرد یکی از مهم‌ترین تجهیزات مورد نیاز برای اسکلت‌سازی ساختمان‌ها است که در هر دو سازه فلزی و بتنی کاربرد دارد. شما می‌توانید با تهیه این محصول از شرکت بازرگانی آسن هزینه‌های ساخت‌وساز خود را کاهش دهید، این مجموعه یکی از مطمئن ترین تامین‌کننده‌های آهن‌الات کشور است و محصولات خود را با قیمتی بسیار مناسب به مشتریان ارائه می‌کند.

شماره تلفن 88885720-021 سریع‌ترین راه ارتباطی با شرکت آسن است، همچنین شما می‌توانید برای اطلاع از آخرین قیمت میلگرد این مجموعه به کانال تلگرام آن مراجعه کنید. کانال لحظه‌ای قیمت میلگرد تمامی نوسانات قیمتی این محصول را اطلاع‌رسانی می‌کند.

 

 

 

سوالات متداول

 

1-      طول عمر اسکلت فلزی بیشتر است یا بتنی؟

اسکلت‌های بتنی طول عمر معینی دارند و میزان ماندگاری آن‌ها در همان ابتدای ساخت مشخص می‌شود. اما اسکلت‌های فلزی اینطور نیستند و گذشت زمان تاثیر منفی بر طول عمر آن‌ها نمی‌گذارد.

2-      برای پاسخ به سوال اسکلت فلزی بهتر است یا بتنی باید به مقایسه چه مسائلی بپردازیم؟

برای پاسخ به این سوال باید به مقایسه اسکلت فلزی و اسکلت بتنی از نظر هزینه‌ها، ارزش اسقاط، میزان استحکام و زمان و سرعت اجرا بپردازیم.

3-      اگر تنها ملاک تعیین اسکلت یک ساختمان هزینه باشد کدام سازه مناسب‌تر است؟

اسکلت‌های بتنی با توجه به پیشرفت مرحله‌ای و امکان تهیه وامی که دارند، با هزینه‌ اقتصادی‌تری نسبت به سازه‌های فلزی اجرا می‌شوند.

4-      ارزش اسقاط اسکلت فلزی بیشتر است یا بتنی؟

اسکلت‌های فلزی نه تنها ارزش اسقاط بیشتری دارند بلکه با هزینه معقول‌تری نسبت به سازه بتنی تخریب می‌شوند.

5-      بالاخره کدام سازه مناسب‌تر است؟

پاسخ دقیق و یکسانی برای این سوال وجود ندارد و مهندسان هر پروژه باید متناسب با شرایط زمین و غیره نوع اسکلت ساختمان را انتخاب نمایند.