تفاوت میلگرد ساده و آجدار و کاربرد هر کدام - مجله آسن

انتخاب نوع میلگرد با توجه به استفاده آنها در پروژه و اینکه بتوان هر کدام را مورد شناسایی قرار داد بستگی دارد. جهت بررسی تفاوت میلگرد ساده و آجدار می توان گفت که میلگردها از لحاظ شکل ظاهری، به دو دسته‌ میلگرد ساده (بدون‌ آج) و میلگرد آجدار تقسیم می‌شوند که هرکدام وِیژگی‌های خاص خود را دارند و برای کاربردهای متفاوتی استفاده می‌شوند. در این مقاله می‌خواهیم در مورد انواع میلگردهای ساده و آجدار و تفاوت آنها صحبت کنیم، در ادامه با آسن همراه باشید. جهت اطلاع دقیق از قیمت روز میلگرد می توانید به صفحه قیمت میلگرد مراجعه کنید.

میلگرد ساده چیست؟

میلگرد ساده نوعی از میلگرد است که رویه آنها صاف و صیقلی است و کاملاً مسطح است. میلگردهای ساده دارای برگ شناسنامه بوده که در آن آنالیز محصول ثبت شده است. این نوع از میلگردها بصورت محدود در ساختمان سازی جهت افزایش مقاومت کششی بتن مورد استفاده قرار می گیرند. بیشترین موارد استفاده میلگرد ساده، در جوشکاری، آهنگری و محصولاتی که نیاز به فرم دهی زیادی دارند می باشد.

میلگرد بدون آج یا ساده بر اساس استاندارد روسی به نام میلگرد A1 و بر اساس استاندارد 3132 (ملی ایران)، میلگرد ساده S240 نامگذاری می‌شود. این نوع میلگرد از قطر 6 تا 200 میلی‌متر و طول 6 یا 12 متری تولید می‌شود. قابل ذکر است قطری که در برگ شناسایی این محصول ذکر شده قطر اسمی آن است.

میلگردهای ساده را براساس جنس، سایز و قطر به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌کنند. در حال حاضر، انواع میلگرد ساده گالوانیزه، پلیمری، اپوکسی، میلگرد سیاه و ... در بازار به فروش می‌رسد که هرکدام از آنها کاربرد خاص خود را دارند. قطر میلگردهای ساده نیز متفاوت است. معمولا از میلگردهای ساده با قطر زیاد در سازه‌های سنگین و پروژه‌های بزرگ استفاده می‌شود.

 

میلگرد آجدار چیست؟

در تعریف میلگرد آجدار می توان گفت یکی از انواع میلگرد فولادی یا آرماتور می باشد که ظاهری با سطح آجدار یا خطوط و برآمدگی دارد که دلیل استفاده از آن افزایش مقاومت کششی پایین بتن در برابر نیروهای وارد شده است. به دلیل شکل سیم یا آرماتور مانند آن، به آن فولاد میلگرد گفته می‌شود. 

میلگردهای آجدار جزء میلگردهای نیمه سخت هستند که قابلیت خم پذیری نستاً بالایی دارند و اغلب با فرآیند نورد گرم تولید می شوند .این نوع میلگرد که از نامش پیداست دارای آج و شیارهای متناوبی است. این آج ها به مدلهای آجدار مارپیچ، آجدار جناغی (دوکی) وآجدار ترکیبی تولید می شوند. درصد کربن، سختی و قابلیت خم‌پذیری‌ میلگردهای آجدار با هم متفاوت است.

میلگرد آجدار در ایران توسط کارخانه های متعددی تولید و روانه بازار می شود. هر کارخانه برای تولید میلگردها از استانداردهای خاصی استفاده می کند که هر کدام جایگاه خود را در صنعت دارند. کارخانه امیرکبیر یکی از تولید کنندگان به نام و معتبر است که انواع میلگرد ساده و آجدار را در سایزهای مختلف تولید می کند. به دلیل کیفیت و جنس مرغوب متریال این نوع میلگرد، طرفداران زیادی نیز دارد. استعلام قیمت میلگرد امیرکبیر در وبسایت آسن امکان پذیر است.

 

 

این نوع میلگردها در سه گرید A2، A3 و A4 تولید می شوند که هر کدام از نظر ظاهر و مدل آجها، و سایزبندی با هم متفاوت هستند. میلگرد آجدار باعث افزایش چسبندگی آن در درون بتن می‌شود به همین دلیل کاربرد اصلی این نوع از میلگردها در صنایع ساختمان سازی است. 

میلگردهای آجدار در مقایسه با میلگردهای ساده، مقاومت و استحکام بیشتری دارند و به همین دلیل در اکثر پروژه‌های ساختمانی از جمله ساخت و سازهای مسکونی، تجاری و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. 2 نکته مهم برای خرید میلگردهای آجدار، سایز و وزن آنها است. سایز میلگرد در حقیقت همان قطر اندازه گرفته شده آن است. سایز میلگردهای آجدار از 8 تا 40 میلی‌متر متغیر است. هر کارخانه‌ای میلگردهای آجدار متناسب با سفارش مشتری را تولید می‌کند. از طرفی معمولا در ایران، میلگردهای آجدار تا سایز 32 بیشترین فروش را دارند. مجموعه تخصصی آسن به عنوان یکی از تامین‌کنندگان میلگرد در سطح کشور، بهترین و باکیفیت‌ترین میلگردهای آجدار را در اختیار شما قرار می‌دهد. شما می‌توانید برای خرید میلگرد آجدار از آسن، در کمترین زمان و فقط با مراجعه به وبسایت رسمی و ارتباط با کارشناسان فروش، سفارش خود را با بهترین قیمت بازار تکمیل کنید.

در ادامه به تفاوت میلگرد ساده و  آجدار و انواع آن می پردازیم.

تفاوت میلگرد ساده و آجدار

انتخاب نوع میلگرد بستگی به الزامات خاص پروژه، ملاحظات طراحی و ضوابط ساختمانی محلی دارد. مشاوره با یک مهندس سازه یا مراجعه به استانداردها و ضوابط طراحی مربوطه، تفاوت بین میلگرد ساده و آجدار تعیین نوع مناسب برای یک کابرد خاص را رو روشن تر می سازد.

•         تفاوت در ساختار سطح: یکی از تفاوت‌های اصلی بین میلگرد آجدار و ساده، ساختار سطح آن‌ها است. میلگرد ساده دارای سطحی صاف بدون هیچگونه آج یا برآمدگی است، در حالی که میلگرد آجدار دارای آج های  برجسته یا تغییرشکل‌ها در طول آن است. آج ها باعث درگیری بیشتر میلگرد با بتن شده و مقاومت آن را افزایش می دهند.
•          تفاوت در سایز: میلگرد آجدار از سایز 8 تا 42 میلی متر تولید می شود در حالیکه اندازه های میلگرد ساده از 5.5 تا 42 میلی متر می باشد.
•        تفاوت در کاربرد: میلگردهای آجدار و ساده در کاربردشان نیز متفاوتند. میلگرد آجدار به دلیل استقامتی که در بتن و فونداسیون ایجاد می کند اصولاً در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرد اما از میلگرد ساده در امور صنعتی استفاده می شود.
•         تفاوت در روش تولید: روش تولید هر دو نوع میلگرد تقریباً به یک نحو انجام می شود و تنها تفاوت در شکل دهی میلگرد آجدار است. در تولید هر دو نوع میلگرد ابتدا شمش را در کوره های مخصوص با حرارت 1100 درجه سانتی گراد ریخته  تا به مرحله نورد برسند. پس از طی شدن مرحله پخت در مسیر قالب گیری قرار می گیرند. در این مرحله میلگرد ساده بصورت صاف و صیقل شده خارج می شود اما میلگردهایی که قرار است  آجدار شوند داخل قالبهای مخصوص قرار می گیرند. تفاوت میلگرد آجدار و ساده در همین مرحله نمایان می شود.
•          تفاوت در جوشکاری: قدرت جوش پذیری در میلگرد ساده بسیار بالا بوده و این امر باعث  استفاده از میلگردهای ساده در صنعت هایی که نیاز به جوشکاری دارند شده است. این در حالیست که میلگرد آجدار به خصوص میلگرد گرید A3 و A4 این قابلیت را ندارند. 
•          تفاوت در مشخصات مکانیکی: خواص مکانیکی میلگردها نیز باعث تفاوت بین آنها شده است. میلگردهای ساده در در گروه A1 و میلگردهای آجدار را در  گرید A2,A3 و A4 دسته بندی کرده اند. 
•          تفاوت از نظر خم پذیری: میلگردهای ساده به دلیل نداشتن آج، از خم‌پذیری بیشتری نسبت به میلگردهای آجدار برخوردار هستند.
•          تفاوت از نظر مقاومت کششی: میلگردهای ساده از مقاومت کششی خیلی کمتری نسبت به میلگردهای آجدار برخوردارند. برای مثال، میلگردهای A1، دارای مقاومت کششی 360 مگاپاسکال هستند، در صورتی که میلگرد آجدار A2 دارای مقاومت کششی 500 مگاپاسکال است.

انواع میلگرد آجدار

میلگرد آجدار مارپیچ یا A2

 این نوع میلگرد دارای آج های مارپیجی و فنری شکل است که این مارپیچ از ابتدای میلگرد تا انتهای آن بدون هیچ قطع شدگی ادامه پیدا می کند. میلگرد A2 به میلگرد نیمه ترد معروف است و نسبت به میلگرد ساده سختی بیشتری دارد. از این میلگرد برای عملکردهای برشی مانند تولید خاموت، کمرکش دیواری و ... استفاده می شود.

 

 

میلگرد آجدار جناغی یا A3

 این میلگرد آج های جناغی شکل دارد و نسبت به میلگرد آجدار A2 سختی بیشتری دارد از این رو نسبتاً شکل پذیری کمتری خواهد داشت. این نوع میلگرد نیز در رده نیمه سخت است و آج های آن به صورت هفت هشتی هستند. میلگرد A3 قابلیت جوشکاری ندارد و نمی توان به هیچ عنوان روی آن ها عملیات جوشکاری انجام داد.

 

 

میلگرد آجدار مرکب یا A4

میلگرد A4 دارای آج های ترکیبی بوده به گونه ای است که روی سطح آن آج های جناغی از دو سمت میلگرد به صورت برعکس قرار گرفته اند. این نوع میلگرد به دلیل شکل ظاهری که دارد به چسبندگی بیشتر میلگرد به بتن کمک می کند و درجه سختی بسیار بالایی دارد. میلگرد آجدار A4 در سازه ها کاربرد گسترده ای دارد و در ساختمان سازی به وفور مورد استفاده قرار می گیرد.

 

 

یکی از مشخصه ­های هر میلگرد آجدار نوع آج آن است. میلگردهای آجدار دو نوع آج روی خود دارند. آج طولی و آج عرضی. آج طولی یک برجستگی طولی و سراسری ست که در دو طرف میلگرد قرار دارد. اما آج عرضی با زاویه مورب نسبت به محور طولی میلگرد قرار گرفته است. آج طولی تنوعی ندارد و یک شکل، یکنواخت و ممتد است اما آج عرضی می تواند یکنواخت یا دوکی شکل باشد. همچنین شکل توزیع آج ها روی میلگرد نیز می تواند به صورت مارپیچ، جناغی یا مرکب باشد.

همانطور که گفتیم میلگردهای ساده که فاقد آج هستند. میلگردهای A2 دارای آج مارپیچ هستند که این آج ها می تواند یکنواخت یا دوکی شکل باشد. میلگردهای A3 آج های جناغی دارند که شکل این آج ها می تواند یکنواخت یا دوکی باشد. اما میلگردهای A4 تنها یک آج مرکب دوکی دارند.

تفاوت میلگرد مارپیچ و جناغی 

مهمترین تفاوت میلگرد جناغي و ميلگرد مارپيچ در نوع آج شان است و این تفاوت بسیار آشكارند كه به راحتی می ­توان اين دو نوع ميلگرد را از هم تشخيص داد. در ميلگردهای مارپیچ آج ۳۴۰ برجستگي های عرضی بصورت يكنواخت با زاويه حداقل ۴۵ درجه نسبت به محور طولي يا دوكي شكل در دو طرف برجستگی طولي پيچيده شده است. (راه شناسايی كاربردی: در يك ميلگرد آج ۳۴۰ برجستگی عرضی به مانند طنابی است كه دور يك ميله بصورت مارپيچ پيچيده شده است قابل شناسايی می باشد).

در ميلگردهای جناغی آج ۴۰۰ برجستگی های عرضی بصورت يكنواخت با زاويه حداقل ۴۵ درجه نسبت به محور طولی يا دوكی شكل در دو طرف برجستگی طولی و بصورت دو نيم پيچ غير هم جهت در دو نيمه طولی ميلگرد می­ باشد. (راه شناسايی كاربردی: اگر يك ميلگرد آج ۴۰۰ را در دست گرفته بطوريكه آج طولی آن روبروی صورت ما باشد آج های عرضي در دو طرف آج طولی به شكل هفت و يا هشت نمايان می شوند).

 

لازم به ذكر است يك ميلگرد استاندارد بايد از نظر مشخصات فيزيكی نظير قطر اسمی و مشخصات هندسي آج و همچنين تركيب شيميايی و خواص مكانيكی با استاندارد مطابقت داشته باشد.

ویژگی های میلگرد آجدار

• مقاومت کششی میلگرد (Rebar Tensile Strength)

حداکثر مقاومت کششی یا تنش گسیختگی، از تقسیم حداکثر بار ثبت شده در آزمایش کشش بر سطح مقطع اولیه میلگرد به دست می‌آید. برای تعیین آن می توان از دستگاه های تست کشش میلگرد استفاده کرد. برشی از میلگرد نرمال را داخل دستگاه قرار می دهند و با اعمال کشش از دو طرف نمودار تغییرات را ثبت می کنند. معمولاً این کار توسط برنامه های کامپیوتری نظیر TEST Manager یا Power Manager انجام می شود. با این دستگاه می توان مولفه هایی همچون مدول و تنش و کرنش را رسم کرد.

• مقاومت تسلیم میلگرد(Rebar Yield Strength)

مقدار تنشی که در آن بدون افزایش بار تغییر طول فولادی زیاد می‌شود تنش تسلیم یا مقاومت تسلیم یا مقاومت جاری شدن می‌نامند و بر حسب مگاپاسکال حساب می شود. مبنای تشخیص حد الاستیک و شروع رفتار پلاستیک ماده مقاومت تسلیم محسوب می‌شود. دو عامل استحکام کششی و تنش تسلیم میلگرد از عوامل بسیار مهم و تأثیرگذار بر مقاومت میلگرد است.

مقاومت مشخصه فولاد بر اساس مقدار تنش تسلیم آن معین می‌شود و معادل مقداری است که حداکثر 5 درصد مقادیر اندازه‌گیری شده برای حد تسلیم ممکن است کمتر از آن باشد. در مواردی که تنش تسلیم به وضوح مشخص نباشد مدار آن معادل تنش نظیر 2/0 درصد تغییر شکل نسبی ماندگار انتخاب می‌شود.

 

 

جمع بندی

آنچه که از این مقاله استنباط می شود وجه تمایز بین میلگرد آجدار و ساده از نظر شکل ظاهر، کاربرد و دیگر ویژگی های آنهاست. مهمترین تفاوت میلگرد ساده و آجدار مقاومت و استحکام آنها و در نتیجه کاربرد هر کدام در پروژه های مختلف می باشد. در نتیجه شناخت و انتخاب نوع میلگرد عامل بسیار مهمی در کیفیت و موفقیت پروژه ها می باشد.

 

 

 

سوالات متداول

 

 

1.   میلگرد آجدار و ساده از نظر ظاهری چه تفاوتی دارند؟

·         میلگرد آجدار: سطح این نوع میلگرد با برجستگی‌ها و آج‌هایی پوشیده شده است.

·         میلگرد ساده: سطح این نوع میلگرد صاف و بدون آج است.

2.    کدام نوع میلگرد از نظر مقاومت کششی و فشاری قوی‌تر است؟

میلگرد آجدار: به دلیل وجود آج‌ها، چسبندگی این نوع میلگرد به بتن بیشتر بوده و در نتیجه از مقاومت کششی و فشاری بالاتری برخوردار است.

3.    از کدام نوع میلگرد در چه مکان‌هایی استفاده می‌شود؟

میلگرد آجدار به دلیل مقاومت بالا در اکثر پروژه‌های ساختمانی از جمله ساخت اسکلت بتنی ساختمان‌ها، ساخت تیرچه و خرپا، و همچنین در سازه‌های با لرزه‌خیزی بالا و یا در مناطق مرطوب استفاده می‌شود. در حالی که میلگرد ساده به دلیل مقاومت پایین، بیشتر برای خاموت‌بندی و ساخت فونداسیون کاربرد دارد.

4.    قیمت میلگرد آجدار و ساده چه تفاوتی دارد؟

·         میلگرد آجدار: به دلیل فرایند تولید پیچیده‌تر و همچنین مواد اولیه مرغوب‌تر، قیمت این نوع میلگرد از میلگرد ساده بیشتر است.