راهنمای جامع انتخاب بهترین میلگرد برای تیرچه

میلگرد‌هایی که به عنوان تیرچه در سازه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند نقش بسیار مهم و اساسی در میزان ایمنی، پایداری و مقاومت سازه دارند میلگرد مناسب برای تیرچه با تکیه بر دانش فنی و فاکتور‌های متعدد می‌تواند کیفیت و عملکرد سازه را متحول کند. انتخاب میلگرد برای تیرچه با توجه به نظریه مهندسین ناظر و همچنین نوع پروژه صورت خواهد گرفت و چنانچه در انتخاب نوع تیرچه یا الزامات طراحی کوچک‌ترین اشتباهی صورت گیرد خسارات مالی عدیده‌ای به دنبال دارد و از آنجایی‌که قیمت میلگرد در بازار امروز بسیار نوسان دارد، پس هرگز نباید نکات فنی انتخاب میلگرد برای تیرچه را بی‌اهمیت در نظر گرفت. در ادامه به بررسی تیرچه فولادی و انتخاب مناسب‌ترین نوع میلگرد برای تیرچه می‌پردازیم و سپس باید‌ها و نباید‌های آن را بررسی می‌کنیم.

تیرچه چیست؟

تیرچه یک نوع المان از پیش ساخته شده برای قرارگیری به صورت افقی در میان تیر‌های ساختمانی، دیوار‌ها و ستون‌ها است و به واسطه آن پایداری سازه تقویت می‌شود چرا که تیرچه‌ها نیروی وارده بر سازه را تحمل کرده و ساختمان را در برابر آن پشتیبانی می‌کنند تیرچه‌ها اصولاً فولادی، چوبی یا بتنی هستند و انحنا یا خمیدگی انتهای تیرچه باعث می‌شود که همانند یک قلاب به دو طرف متصل شده و به شکل موازی به عنوان یک تکیه‌گاه عمل کنند.

 

تیرچه‌ها به صورت افقی می‌توانند در کف سازه، سقف سازه یا به عنوان پشتیبان، در دیوار‌ها و یا حتی در اجرای طبقات فرعی مورد استفاده قرار گیرند. تیرچه‌های فولادی با عنوان میلگرد تقویتی تیرچه نیز در بازار آهن آلات شناخته می‌شوند. البته نوع میلگرد مورد استفاده در تیرچه باید توسط مهندس عمران مشخص گردد که از نوع ساختمانی است. پیشنهاد می‌شود جهت اطلاعات تکمیلی مقاله مقایسه میلگرد ساختمانی و صنعتی  را مطالعه کنید تا انتخابی هوشمندانه‌تر داشته باشید.

مزایای استفاده از تیرچه در سازه

ü      سهولت نصب و سرعت اجرا با توجه به پیش ساخته بودن تیرچه

ü      کاهش هزینه‌های ناشی از مقاوم‌سازی

ü      مقاومت بسیار بالا در برابر فشار و بار‌های وارده بر سازه

ü      متنوع بودن انواع تیرچه‌هایی که قابلیت اجرا دارند.

 

معایب تیرچه

û       محدودیت در برخی مناطق آب و هوایی (احتمال آسیب میلگرد تیرچه و تیرچه چوبی در مناطق مرطوب)

û       محدویت دهانه

 

حین انتخاب نوع تیرچه باید نکاتی را در نظر بگیرید از جمله الزامات طراحی پروژه، دهانه، نوع تیرچه که می‌تواند از نوع چوبی، بتنی یا میلگرد تیرچه باشد و در نهایت توجه ویژه به ابعاد تیرچه که در اجرای هر پروژه توسط مهندس عمران ذی صلاح تخمین‌زده می‌شود.

میلگرد مورد استفاده در اجرای تیرچه، میلگرد تیرچه نام دارد و همانطور که از نامش پیداست در این نوع مهندسی، میلگرد باز هم مثل همیشه المان تقویتی است و نقش مستحکم‌سازی را برعهده دارد. این تیرچه می‌تواند در سقف و کف بکار رود بنابراین پیش از هر چیزی باید مشخصات فنی میلگرد مورد نظر برای اجرای تیرچه و همچنین شرایط محیطی و آب و هوایی محل استقرار سازه مورد بررسی قرار گیرد برهمین اساس در اجرای تیرچه و انتخاب نوع میلگرد مهندس ناظر بعد از بررسی نظریه کارشناسی خود را اعلام می‌کند اما به طور کلی، میلگرد آجدار با ویژگی‌های خاص می‌تواند انتخاب بسیار مناسبی برای اجرای تیرچه در سازه باشد و از آنجایی انتخاب مناسبی بشمار می‌رود که تیرچه‌ها به شکل افقی و کاملاً موازی اجرا می‌شوند بنابراین به طور طبیعی بین آن‌ها و پوشش اطراف مثل بتن، نباید فضایی حائل شود و کاملا باید با هم درگیر و کاملا مچ شوند و تنها میلگرد آجدار است که با ظاهر خاص خود می‌تواند این فضا را پوشش دهد و آن را محصور کند.

 

معرفی انواع میلگرد برای تیرچه

اگر بخواهیم از نظر گرید بگوییم که کدام میلگرد تیرچه بهتر است، میلگرد آجدار بهترین انتخاب برای اجرای تیرچه است چرا که وجود آج در سطح شاخه میلگرد می‌تواند مؤثر واقع شود. عموماً از گرید‌های A2 و A3 به دلیل مشخصات فنی و مقاومت تسلیم و وجود آج در سطح شاخه میلگرد، استفاده می‌شود. همان طور که اشاره شد نقش میلگرد در تحمل بار و تداوم در پایداری سازه است با توجه به نوع پروژه و نظریه مهندس عمران می‌توان از دو نوع میلگرد طولی و عرضی در اجرای تیرچه استفاده نمود.

میلگرد‌های طولی به منظور افزایش مقاومت در برابر نیرو‌های کششی در نظر گرفته می‌شوند. در بال فوقانی تیرچه نیرو‌هایی وارد است از جمله فشار ناشی از وزن تیرچه، بخشی از بار سقف و گا‌هاً بار‌هایی چون برف یا باران که میلگرد طولی در برابر این نیرو‌های فشاری باید از خود مقاومت نشان دهد و در نقش خود، سازه را حفظ کند. به همین دلیل برای اجرا دو نوع میلگرد آج دار A2 یا A3 پیشنهاد می‌شود که البته با توجه به نوع تیرچه و دهانه می‌بایست شرایط را بررسی نمود. از لحاظ مشخصات فنی و شیمایی نیز می‌توان گفت گزینه‌های زیر نیز انخاب‌های خوبی به عنوان میلگرد برای تیرچه هستند:

میلگرد فولاد کربن به دلیل خواص شیمیایی خاص خود در برابر زنگ زدگی مقاوم نیست اما برای محیط‌های خشک انتخاب خوبی تلقی می‌شود. (برای محیط‌های مستعد بارش و رطوبت استفاده نشود). میلگرد اپوکسی دارای خواص شیمیایی متفاوتی است و برخلاف میلگرد فولاد کربن، گزینه خوبی برای مناطق مرطوب است و در برابر زنگ زدگی مقاومت دارد. میلگرد فایبرگلاس نیز برای مناطق مرطوب و محیط‌هایی با شرایط جوی ناپایدر و مستعد بارندگی گزینه خوبیست اما اگر در هزینه‌های اجرایی محدودیت دارید، پیشنهاد نمی‌شود.

در اجرای میلگرد تیرچه علاوه بر مورد ذکر شده، از قطعات دیگری چون میلگرد گوشواره یا زیگزاگ و میلگرد ممان منفی، اتصالی و قطعات تقویتی هم استفاده می‌شود که در ادامه به تشریح عملکرد هرکدام می‌پردازیم.

چه قطعاتی در میلگرد تیرچه بکار ‌می‌روند؟

تیرچه از قطعات مختلفی تشکیل شده که هر کدام در تحمل بار نقش مهمی ایفا می‌کنند. شناخت این اجزا می‌تواند در روند اجرای میلگرد تیرچه مؤثر باشد. قطعات متنوعی در میلگرد تیرچه مورد استفاده قرار می‌گیرند از جمله:

1.      میلگرد اوتکا

2.      زیگزاگ

3.      میلگرد اتصالی

4.      میلگرد ممان منفی

5.      قطعات تقویتی

میلگرد اوتکا در امتداد تیرچه چینش می‌شود و به منزله یک تکیه گاه است تا از لغزش تیرچه و حرکت آن جلوگیی کند. از میلگرد ممان منفی هم در بخش زیرین تیرچه استفاده می‌شود تا علاوه بر تقویت، از ایجاد ترک در سطح تیرچه جلوگیری شود. حتماً نام گوشواره یا زیگزاگ به گوشتان رسیده است. نوع دیگر میلگرد عرضی است که به صورت عمود بر بال‌های تیرچه قرار می‌گیرند. با اتصال بال فوقانی و تحتانی یک شبکه یکپارچه ایجاد می‌شود و به این شکل بار وارده به طور کاملاً یکنواخت پخش خواهد شد از سویی دیگر از کمانش تیرچه نیز جلوگیری می‌شود. یکی دیگر از قطعات مهم، میلگرد اتصال است که وظیفه اصلی آن اتصال تیرچه‌ها به یکدیگر و سپس به تیر‌های اصلی است تا انسجام و استحکام کل تیرچه تقویت شود. برخی نقاط تیرچه حساس‌تر هستند مثل محل اتصال قطعات، بنابراین از قطعات تقویتی هم استفاده می‌شود تا تنش کاهش پیدا کند.

این مهندسی هوشمند می‌تواند پایداری را به شکل بسیار مطلوبی تقویت کند. انتخاب نوع میلگرد‌ها، نحوه قرار دادن آن‌ها کنار یکدیگر و اتصالات می‌بایست به طور اصولی و براساس مقررات ملی ساختمان تبیین گردد.

راهنمای محاسبه میلگرد تیرچه

محاسبات میلگرد تیرچه برحسب ملاحظات فنی و مهندسی صورت می‌گیرد اما به طور کلی براساس جدول یا محاسبه فنی، می‌توان این فرایند را طی نمود. استفاده از جدول مشخصات میلگرد مزیت‌هایی چون سهولت محاسبه و سرعت بالا را به دنبال دارد اما در برابر پروژه‌هایی با شرایط خاص که نیازمند اطلاعات اولیه هستند ممکن است کاربردی نباشد، پس از روش محاسباتی توسط مهندس عمران بهره گرفته می‌شود.

روش محاسباتی برای شرایط خاص، باید توسط مهندس عمران صورت گیرد چون دارای پیچیدگی می‌باشد و نیازمند دانش فنی و تسلط بر آیین‌نامه است. در این شیوه وزن سازه و وزن بار‌های احتمالی وارده محاسبه می‌گردد سپس براساس نوع تیرچه، میلگرد نیاز سنجی شده و محاسات انجام می‌شود و همان طور که گفته شد دارای پیچیدگی است و فقط برای شرایط خاص پیشنهاد می‌گردد.

نحوه محسابه میلگرد تیرچه براساس جدول، متداول‌تر است تنها کافیست نوع تیرچه، دهانه، بار‌های وارده مشخص گردد سپس سریع و تقریبی با بررسی جدوال مشخصات میلگرد، مهندسان و مجربیان می‌توانند محاسبات تقریبی داشته باشند. تنها کافیست که براساس موارد مذکور جدول مشخصات را بررسی کنند. براساس دهانه و بار‌های وارده ردیف و ستون مربوط به پروژه خود را بیابند و در نهایت مقادیر میلگرد‌ها را استخراج کنند.

قوانین اجرای میلگرد تیرچه

به منظور تضمین ایمنی در پروژه حتماً باید قوانین و الزامات مربوطه رعایت و توسط بازرس فنی بررسی گردد. مهندس عمران موظف است این ضوابط را حین اجرای میلگرد تیرچه، پیاده‌سازی کند.

１.    نوع میلگرد مورد استفاده می‌بایست متناسب با نوع طراحی باشد که عموماً گرید A2 یا A3 برای اجرای تیرچه پیشنهاد می‌شود.

２.    عموماً تیرچه‌ها در فواصل کمتر از ۷۰ سانتی‌متر قرار می‌گیرند.

３.    قبل از اجرای تیرچه، حتماً باید سلامت میلگرد، قطر و کیفیت بررسی گردد.

４.    با توجه به محاسبات فنی و مهندسی و دهانه، می‌بایست قطر میلگرد مشخص گردد.

５.    محل قرارگیری میلگرد‌های تیرچه بسیار مهم است و میلگرد حتماً می‌بایست مطابق با نقشه جایگذاری گردد.

６.    عموماً به منظور جلوگیری از خوردگی میلگرد یک پوشش بتنی در نظر گرفته می‌شود که می‌تواند از ۳ تا ۵ سانتی‌متر متغیر باشد.

７.    در نقاطی که نیاز است میلگرد خم شود، با در نظر گرفتن شعاع مجاز و با استفاده از ابزارآلات مربوطه عملیات خمکاری صورت گیرد تا با کمترین آسیب از بروز موج در شاخه میلگرد جلوگیری شود.

８.    چنانچه نیاز شد در برخی نقاط میلگرد‌ها متصل شوند، حتماً باید از روش‌های مذکور در آیین‌نامه تبعیت کرد.

９.    پوشش بتنی و خم میلگرد‌ها حتماً مرتباً بازرسی شود.

１０.          حین اجرای عملیات جهت جلوگیری از بروز سانحه، از تجهیزات ایمنی برای نیروی عملیاتی استفاده گردد (دستکش، عینک، ماسک، کلاه ایمنی، کفش ایمنی و... ).

１１.          در نهایت عملیات عمرانی توسط بازرس یا نیروی ذی صلاح تأیید گردد.

براساس مبحث ششم مقررات ملی ساختمان حتماً باید قوانین مربوط به اجرای میلگرد تیرچه رعایت شود چراکه علاوه برکیفیت مصالح، نحوه اجرا نیز می‌تواند بر پایداری سازه تأثیر‌گذار باشد.

جدول مشخصات میلگرد تیرچه

همان طور که اشاره شد در مبحث ششم مقررات ملی ساختمان به مقوله میلگرد تیرچه اشاره شده است همچنین جداولی طراحی شده که براساس آن‌ها می‌توانید مشخصات میلگرد تیرچه را بررسی کنید تا انتخابی آگاهانه و مطمئن داشته باشید.

 

جدول مربوط به تیرچه میلگرد A2

 

 

 

 

جدول مربوط به تیرچه میلگرد A3

 

 

 

نکات طلایی قبل از خرید میلگرد تیرچه

انتخاب میلگرد تیرچه می‌تواند به طور کاملاً مستقیم روی کیفیت سقف و کف، پایداری و حتی ایمنی نهایی سازه تأثیرگذار باشد. از آنجایی که میلگرد‌های مختلفی از برند‌های مختلف با تنوع کیفی را در سطح بازارآهن آلات می‌بینیم پس به اطلاعات جامع‌تری در خصوص میلگرد مناسب تیرچه نیاز داریم بنابراین دریافت مشاوره تخصصی پیشنهاد می‌شود تا با نگاهی آگاه و در نظر داشتن فاکتور‌های مهم کیفی انتخابی صحیح داشته باشد.

انتخاب نهایی میلگرد با در نظر گرفتن جزییات پروژه و توسط مهندسین عمران ذی صلاح صورت می‌پذیرد. در صورتیکه به اطلاعات بیشتری در انتخاب میلگرد مناسب برای تیرچه نیاز دارید، جهت دریافت مشاوره تخصصی با کارشناسان آسن در تماس باشید. طبق گفته مشاورین مجموعه آسن قبل از خرید میلگرد تیرچه حتماً باید نکات زیر را در نظر گرفت:

·         نوع پروژه: قبل از اجرای میلگرد تیرچه ضوابطی همچون نوع پروژه و الزامات مربوطه را براساس مبحث ششم مقررات ملی ساختمان بررسی کرده سپس بعد از نیازسنجی گرید میلگرد و قطر و نوع آج آن را تعیین و تعداد شاخه مورد نظر را خریداری کنید. میلگرد A2 و A3 اصولاً انتخاب‌های خوبی برای اجرای میلگرد تیرچه هستند.

·         تطابق با مشخصات فنی و اطمینان از کیفیت: بهتر است که علائم استاندارد میلگرد و همچنین گواهی فنی آن را به طور دقیق بررسی کنید. از فروشنده میلگرد حتماً بخواهید که این مدارک از جمله گواهی فنی را در اختیار شما قرار دهند چراکه نشان دهنده کیفیت و اصالت میلگرد و منجر به اطمینان از تطابق محصول با استاندارد‌های ملی و بین‌المللی است.

·         بازرسی ظاهری: حتماً حین خرید وحین بارگیری ظاهر شاخه‌های میلگرد را بازبینی کنید و مطمئن شوید که شاخه میلگرد فاقد هرگونه ناهنجاری از جمله ترک خوردگی، زنگ زدگی، عیوب و ناهمواری باشد.

·         آشنایی با برند‌های با کیفیت: قبل از تهیه محصول، حتماً تحقیقات گسترده‌ای داشته باشید و در مورد برند‌های معروف وشناخته شده تحقیق کنید حتی می‌توانید نظر سایر مصرف‌کنندگان یا پیمانکاران ومهدسین را نیز بشنوید.

·         اطمینان از کیفیت میلگرد خریداری شده: قبل از خرید نهایی میلگرد مورد نظر، حتماً گواهی مشخصات فنی محصول را بررسی و از کیفیت و اصالت آن مطمئن شوید.

·         حمل و نقل: در زمان حمل میلگرد دقت داشته باشید کمترین آسیب به محصول وارد شود، توصیه می‌گردد جهت سهولت حمل از نزدیک‌ترین مراکز یا تأمین‌کنندگان خرید کنید که مسئولیت حمل را برعهده می‌گیرند به اینصورت آسیب‌های احتمالی به حداقل خواهد رسید.

·         انبار میلگرد: دقت داشته باشید محل نگهداری میلگرد بسیار اهمیت دارد و می‌بایست میلگرد‌ها در جای خشک و کاملاً خنک نگهداری شوند.

·         بررسی شرایط آب و هوایی: شرایط آب و هوایی منطقه را قبل از اجرای تیرچه در نظر بگیرید.

·         قطر میلگرد (باتوجه به اینکه فواصل در نظر گرفته بین تیرچه‌های موازی کمتر از ۷۰ سانتی‌متر است پس توجه به قطر میلگرد اهمیت می‌باید).

·         ارتباط با تأمین‌کنندگان معتبر: بهتر است میلگرد مناسب را پس از گفتگو با مشاورین و متخصصین این حوزه از نمایندگی‌های معتبر یا تأمین‌کنندگان بنام تهیه کنید تا نگرانی بابت کیفیت نداشته باشید.

با در نظر گرفتن حجم خرید و تعداد شاخه مورد نیاز، انتخاب برند و همچنین آشنایی با تأمین‌کنندگان دلسوز و کاربلد می‌توانید خریدی مقرون به صرفه و مناسب را تجربه کنید. بدین منظور می‌توانید قیمت میلگرد ابرکوه یا قیمت میلگرد بافق یزد که گزینه‌های مطلوبی هستند را به صورت آنلاین استعلام نمایید.

 

 

انواع میلگرد برای تیرچه

اصولاً از میلگرد‌های آجدار، گرید A2 و گرید A3 برای ساخت تیرچه استفاده می‌شود چرا که دارای مشخصات فنی بسیار مطلوب و منطقی برای اجرای تیرچه هستند همان طور که گفتیم از تیرچه به عنوان المان حیاتی برای مستحم‌سازی استفاده می‌شود بنابراین باید میلگردی با مقاومت تسلیم و مقاومت کششی بالا انتخاب کرد و چه میلگردی بهتر از گرید A2 و A3؟! نکته بسیار مهمی که باید بدان دقت داشت این است که قبل از خرید میلگرد حتماً مشخصات فنی آن را بررسی و با نیاز خود تطابق دهید این میلگرد می‌بایست با مشخصات فنی میلگرد در جدول مقررات ملی و آیین‌نامه ساختمانی یکسان باشد.

جمع بندی

بهترین میلگرد برای تیرچه براساس نظرمهندسین عمرانی یا مجریان و پیمانکاران باسابقه و متناسب با نیازسنجی پروزه مشخص می‌شود. این میلگرد برای برخی پروژه‌ها می‌تواند از گرید A2 و برای برخی دیگر از گرید A3 انتخاب شود. پیشنهاد می‌شود با مطالعه نکات طلایی گفته شده در این راهنما که چکیده‌ای از تجربه مشاورین آسن است و همچنین دریافت مشاوره تخصصی از متخصصین فعال این حوزه میلگرد تیرچه مناسب و درخور پروژه خود را انتخاب کنید تا در خصوص ایمنی و کیفیت مطلوب درگیر مشکلات احتمالی نشوید. در نظر داشته باشید کیفیت میلگرد خریداری شده نقش بسیار پررنگی را در عمر مفید سازه شما ایفا می‌کند بنابراین از خرید میلگرد‌های بی‌کیفیت به بهانه ارزان‌تر بودن پرهیز کنید، میلگرد‌های باکیفیت و مقرون بصرفه نیز در بازارآهن آلات موجود است همچون میلگرد ابرکوه یا میلگرد بافق یزد که از جمله بهترین میلگرد‌های تیرچه بتنی بشمار ‌می‌روند. تنها کافیست در این مسیر تحقیق کنید!

 

سؤالات متداول

 

 

 

１.    میلگرد تیرچه چیست؟
میلگردی که در تیرچه سقف بکار برده می‌شود میلگرد تیرچه نام دارد و هدف از اجرای آن افزایش پایداری پروژه است.

２.    کدام نوع میلگرد برای تیرچه مناسب است؟

میلگرد A2 و A3 انتخاب خوبی هستند درنهایت بنابر نظریه کارشناس فنی باید تصمیم گرفت.

３.    نحوه محاسبه میلگرد تیرچه به چند روش انجام می‌شود؟

به روش محاسبات فنی توسط مهندس عمران یا براساس جدول مشخصات فنی میلگرد.

４.    میلگرد تیرچه از چه قطعاتی تشکیل شده است؟

از قطعات متنوع که مهم‌ترین آن‌ها میلگرد زیگزاگ، میلگرد اتصالی، میلگرد اوتکا، ممان منفی و قطعات اتصال است.