میلگرد ضد زنگ | خواص و کاربرد آن در صنایع مختلف

میلگرد فولادی که زنگ نمی‌زند؛ افسانه یا واقعیت؟ در دنیای ساختمان‌سازی، یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای افزایش طول عمر سازه و مقاومت آن، استفاده از مصالح ضد زنگ و مقاوم در برابر رطوبت است. میلگرد ضد زنگ، یکی از همین مصالح فولادی است که مقاومت شگفت‌انگیزی در برابر رطوبت دارد؛ از طرفی از نظر استحکام، طول عمر و مقاومت در برابر خوردگی، عملکرد بسیار عالی از خود نشان می‌دهد. از این میلگردها در ساخت پل‌ها، آسمان‌خراش‌ها و سایر پروژه‌های عمرانی که در آنها طول عمر بنا اهمیت زیادی دارد استفاده می‌شود.

این مقاله قرار است به این سوالات پاسخ دهد که خواص میلگرد ضد زنگ چیست و از آن چه استفاده‌ای می‌شود؛ همچنین در ادامه نحوه تشخیص میلگرد ضد زنگ نیز بررسی می‌شود.

میلگرد ضد زنگ چیست؟

به زبان ساده، میلگرد ضد زنگ، که با نام میلگرد استیل (Stainless steel rebar) نیز شناخته می‌شود، نوعی میلگرد آجدار از جنس فولاد ضد زنگ است. این نوع فولاد به دلیل دارا بودن کروم و نیکل در آلیاژ خود، در برابر خوردگی و زنگ زدگی بسیار مقاوم است.

بر خلاف میلگردهای معمولی که از فولاد کربنی ساخته می‌شوند و در معرض رطوبت و هوا به سرعت زنگ می‌زنند، میلگرد ضد زنگ به دلیل لایه محافظ اکسید کروم که به طور طبیعی روی سطح آن ایجاد می‌شود، از زنگ زدگی مصون می‌ماند.

این ویژگی منحصر به فرد، میلگرد ضد زنگ را به گزینه‌ای ایده‌آل برای استفاده در محیط‌های خورنده و مرطوب (مثل سازه‌های نزدیک دریا یا عرشه) تبدیل می‌کند. نکته جالب اینکه مقاومت میلگرد ضد زنگ در برابر رطوبت تا 10 برابر بیشتر از میلگردهای معمولی است. اگر می‌خواهید برای خرید میلگرد اقدام کنید، می‌توانید با مراجعه به کانال تلگرامی آسن، از قیمت روز میلگرد به صورت لحظه‌ای مطلع شوید. 

انواع میلگرد ضد زنگ:

·         میلگرد ضد زنگ با گرید 304

·         میلگرد ضد زنگ با گرید 310

·         میلگرد ضد زنگ با گرید 410

خواص میلگرد ضد زنگ

در ادامه به بررسی برخی از مهم‌ترین خواص میلگرد ضد زنگ می‌پردازیم.

 

مقاومت در برابر خوردگی

بارزترین ویژگی میلگرد ضد زنگ، مقاومت بسیار بالا در برابر زنگ زدگی و خوردگی است. این ویژگی به دلیل وجود لایه محافظ اکسید کروم روی سطح آن است که به طور طبیعی ایجاد می‌شود. این لایه، مانع از نفوذ عوامل خورنده به داخل فولاد و زنگ زدگی آن می‌شود.

برخلاف میلگردهای معمولی که در معرض رطوبت و هوا به سرعت زنگ می‌زنند، میلگرد ضد زنگ طول عمر سازه‌های بتنی را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد و از هزینه‌های تعمیر و نگهداری آن‌ها کم می‌کند. با این حال اگر از میلگردهای معمولی خریداری کرده‌اید، می‌توانید برای رفع زنگ زدگی میلگرد اقدام کنید.

استحکام مکانیکی بالا

میلگرد ضد زنگ از نظر استحکام کششی و فشاری، با میلگردهای معمولی برابری می‌کند و در برخی موارد، حتی از آن‌ها قوی‌تر نیز است. این ویژگی، میلگرد ضد زنگ را برای استفاده در سازه‌های بتنی که نیاز به تحمل بارهای سنگین دارند، مانند پل‌ها، ساختمان‌های مرتفع و اسکله‌ها، مناسب می‌کند.

انعطاف پذیری

میلگردهای ضد زنگ به دلیل دارا بودن نیکل در آلیاژ خود، از انعطاف پذیری بالایی برخوردار هستند و به راحتی خم می‌شوند. این ویژگی کار با آنها را آسان‌تر کرده و امکان اجرای طرح‌های پیچیده را ممکن می‌کند.

مقاومت در برابر حرارت

برخی از گریدهای میلگرد ضد زنگ مانند 309، در برابر حرارت بالا نیز مقاوم هستند و می‌توان از آن‌ها در سازه‌هایی که در معرض گرمای شدید قرار دارند استفاده کرد. یکی از بهترین نمونه‌های این نوع میلگرد، میلگردهای ساخت کارخانه ذوب آهن اصفهان هستند. برای اطلاع از قیمت میلگرد اصفهان به کانال تلگرامی آسن مراجعه کنید.

بهداشت و ایمنی

میلگرد ضد زنگ به دلیل عدم زنگ زدگی، از نظر بهداشتی نیز مناسب‌تر از میلگردهای معمولی است و در مواردی که بهداشت و ایمنی اهمیت بالایی دارد، مانند بیمارستان‌ها و صنایع غذایی، از آن استفاده می‌شود.

نفوذپذیری مغناطیسی پایین

برخی از گریدهای میلگرد ضد زنگ مانند LN316، LN304 و 12Mn-3Ni-18Cr، دارای نفوذپذیری مغناطیسی بسیار پایینی هستند. این ویژگی آن‌ها را برای استفاده در کاربردهایی که نیاز به عدم ایجاد اختلال در میدان مغناطیسی است، مانند MRI و دستگاه‌های الکترونیکی حساس، مناسب می‌کند.

ترکیبات شیمیایی میلگرد ضد زنگ

جدول زیر، ساختار و ترکیب شیمیایی فولاد ضد زنگ در انواع مختلف را نشان می‌دهد.

 

 

 

موارد کاربرد میلگرد ضد زنگ

در ادامه به بررسی برخی از مهم‌ترین کاربردهای میلگرد ضد زنگ در صنعت ساختمان و سایر حوزه‌ها می‌پردازیم.

سازه‌های بتنی در محیط‌های خورنده:

·         اسکله‌ها، موج‌شکن‌ها، ساختمان‌های ساحلی و تاسیسات بندری

·         عبارت‌ها، رمپ‌ها و سایر اجزای پل

·         تونل‌های جاده‌ای، راه‌آهن و مترو

·         تصفیه‌خانه‌های آب و فاضلاب

·         مخازن ذخیره‌سازی آب، فاضلاب و مواد شیمیایی

·         نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها، کارخانه‌های شیمیایی و سایر تاسیسات صنعتی

سازه‌های بتنی با عمر طولانی:

·         آسمان‌خراش‌ها، برج‌ها و مجتمع‌های مسکونی بلندمرتبه

·         نیروگاه‌های هسته‌ای و تاسیسات مربوطه

·         پارکینگ‌ها، مخازن زیرزمینی و تونل‌های مترو

سازه‌های بتنی اکسپوز (بتن نمایان):

·         دیوارها، ستون‌ها و سایر اجزای نما

·         رمپ‌ها و نرده‌های پل

·         پیاده‌روها، پله‌ها و دیوارهای حائل

·         آثار هنری و نمادهای شهری

کاربردهای خاص:

·         تجهیزات و ماشین‌آلات، سطوح کار، ظروف و لوله‌ها

·         محوطه‌های اطراف دستگاه‌هایی مثل MRI برای جلوگیری از ایجاد اختلال در عملکرد آن‌ها

·         برای افزایش استحکام و پایداری پی

نحوه تولید میلگرد ضد زنگ

تولید میلگرد استنلس استیل، همانند میلگرد ساده و آجدار، بر اساس فرآیند نورد استوار است. در ابتدا، فولاد بازیافتی به عنوان ماده اولیه در کوره‌های قوس الکتریکی ذوب می‌شود. این کوره‌ها دارای سرعت ذوب بالایی هستند و با استفاده از الکترودهای گرافیتی برای ایجاد حرارت عمل می‌کنند.

پس از ذوب شدن فولاد، مذاب به کوره‌های AOD یا VOD منتقل می‌شود تا فرآیند کربن‌زدایی در محیطی بدون اکسیژن انجام پذیرد. این امر مانع از اکسیداسیون عناصر آلیاژی و حفظ ترکیب شیمیایی مذاب می‌شود، و همچنین کاهش میزان کربن از واکنش ناخواسته با کروم و تشکیل کاربید کروم جلوگیری می‌کند که می‌تواند به خواص مکانیکی محصول نهایی آسیب برساند.

در مرحله بعد، کروم، نیکل و سایر عناصر آلیاژی به مذاب اضافه شده و ترکیب شیمیایی مورد نظر تولید می‌شود. سپس، با استفاده از فرآیند ریخته‌گری پیوسته، اسلب، بیلت و بلوم استیل تولید می‌گردند که برای ساخت میلگرد، نبشی، ناودانی، لوله و سایر محصولات به کار می‌روند.

 

نحوه تشخیص میلگرد ضد زنگ

تشخیص میلگرد ضد زنگ اصل از نوع تقلبی آن که ظاهری مشابه دارد، چالشی مهم برای مهندسان، پیمانکاران و حتی خریداران خرد به شمار می‌رود. انتخاب میلگرد نامناسب می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری به دنبال داشته باشد، از کاهش عمر سازه و افزایش هزینه‌ها تا به خطر افتادن جان انسان‌ها. در ادامه، به بررسی چند روش کاربردی برای تشخیص میلگرد ضد زنگ می‌پردازیم.

رنگ میلگرد ضد زنگ باکیفیت، دارای رنگ نقره‌ای براق و یکنواخت است. رنگ مات، کدر یا دارای لکه، نشان‌دهنده کیفیت پایین یا تقلبی بودن میلگرد است. علاوه بر این، سطح میلگرد ضد زنگ باید صاف و عاری از هرگونه ناهمواری، زبری، ترک خوردگی یا حفره باشد. وجود هرگونه ناهنجاری در سطح، نشان‌دهنده کیفیت پایین یا تقلبی بودن میلگرد است.

 از طرفی میلگرد ضد زنگ باکیفیت، باید دارای علامت‌گذاری حک شده یا برجسته باشد که شامل اطلاعاتی مانند نام یا علامت تجاری تولیدکننده، گرید فولاد، قطر و طول میلگرد باشد. عدم وجود علامت‌گذاری یا نامشخص بودن اطلاعات روی آن، نشان‌دهنده تقلبی بودن میلگرد است.

هنگام خرید میلگرد به یاد داشته باشید که فولاد ضد زنگ خاصیت مغناطیسی بسیار ضعیفی دارد. برای انجام این تست، به یک آهنربای قوی نیاز دارید. اگر میلگرد به آهنربا چسبید، احتمال تقلبی بودن آن زیاد است. البته توجه داشته باشید که برخی از گریدهای خاص میلگرد ضد زنگ مانند 430 ممکن است اندکی خاصیت مغناطیسی داشته باشند.

جمع‌بندی

در این مقاله به این سوال پرداختیم که میلگرد ضد زنگ چیست و چه کاربردی دارد. اگر به دنبال خرید میلگرد هستید، آشنایی با میلگرد ضد زنگ خصوصا برای کاربردهای در معرض رطوبت، اهمیت زیادی دارد. مجموعه تخصصی آسن به عنوان یکی از تامین‌کنندگان و شرکت‌های برجسته در زمینه آهن آلات، بهترین پیشنهادات با قیمت مناسب را به شما ارائه می‌کند.

 

 

 

 

سوالات متداول

 

 

1-    میلگرد ضد زنگ چیست؟

میلگرد ضد زنگ، نوعی میلگرد فولادی است که به دلیل وجود ترکیبات شیمیایی خاص مانند نیکل و کروم در آلیاژ خود، در برابر خوردگی و زنگ زدگی بسیار مقاوم است.

2-    خواص میلگرد ضد زنگ چیست؟

از جمله خواص میلگرد ضد زنگ می‌توان به انعطاف‌پذیری، مقاومت در برابر رطوبت، مقاومت در برابر خوردگی، طول عمر بالا و مقاومت در برابر حرارت اشاره کرد.

3-    ترکیبات میلگرد ضد زنگ چیست؟

از جمله ترکیبات مهم در میلگرد ضد زنگ می‌توان به مولیبدن، منگنز، نیکل، کروم، سیلسیوم و ... اشاره کرد.