تعداد میلگرد در هر ستون چقدر است؟ | مجله آسن

ستون‌های یک ساختمان، اصلی‌ترین عامل جلوگیری از ریزش و فرو ریختن آن هستند، به عبارتی بنای ساختمان به‌خاطر ستون‌های آن می‌تواند استوار بماند. ستون‌ها اجزای متعددی دارند اما اصلی‌ترین آنها، میلگرد است. میلگرد باید به صورت متوازن و اصولی در ساخت ستون استفاده شود زیرا تعداد میلگرد در هر ستون در استحکام آن تاثیر چشمگیری خواهد گذاشت.

با توجه به اهمیت میلگرد و ستون‌ها در مقاومت و استوار بودن ساختمان، لازم است تا از اصول به‌کارگیری میلگرد در ستون بتنی و هر ستونی اطلاع پیدا کنیم. در این مطلب به صورت کامل به تعریف ستون، اهمیت آن و تعداد میلگرد لازم در ساختمان‌های مختلف می‌پردازیم.

اهمیت میلگرد در هر ستون

اهمیت و جایگاه ستون در ساختمان مشابه استخوان‌ها در بدن است، هر دو آنها ساختار اصلی برای استوار ماندن هستند. ستون مهم‌ترین جزء ساختمان برای تحمل بار سقف، طبقات و بارهای موقفتی دیگر است. ستون‌ها اجزای عمودی سازه هستند که با انتقال بار و وزن آنها به زمین یا فونداسیون موجب استحکام بنا می‌شوند، در بدن انسان نیز استخوان‌ها این نقش را به عهده دارند. البته لازم به ذکر است که هر جزء عمودی در سازه لزوماً ستون به‌حساب نمی‌آید و ستون بودن یک ساختار بستگی به نسبت طول به سطح مقطع آن دارد.

قراردادن آرماتورها در ساختمان چند طبقه

تا اینجا به اهمیت ستون در هر بنا پی بردید و دانستیم که ستون‌ها به‌قدری مهم هستند که ممکن است در بعضی سازه‌ها با آسیب به یک ستون تمام آن ساختمان فرو بریزد. در صنعت ساختمان‌سازی مدرن که اغلب ساختمان‌ها به صورت چند طبقه ساخته می‌شوند، اهمیت ستون‌ها و اصول ساخت آن چندین برابر می‌شود. از جمله اجزای مهم ستون‌ها به‌ویژه در ستون‌های بتنی، میلگردها هستند که علاوه بر استحکام سازه، تعداد میلگرد در هر ستون می‌تواند در هزینه تمام شده ساختمان تأثیر بگذارد. به دلیل اینکه میلگرد رکن اصلی و از مهمترین مصالح ساختمان به شمار می آید لذا در نظر گرفتن تعداد و قیمت آن برای سازندگان اهمیت خاصی دارد. قیمت میلگرد درهر برهه زمانی، کیفیت و برند آن متفاوت است. با توجه به اهمیت اینکه هر ستون چند میلگرد دارد به نحوه محاسبه تعداد استاندارد میلگرد در ستون سازه‌های مختلف نیاز داریم.

تعداد میلگرد در هر ستون را چگونه محاسبه کنیم؟

قطعاً با مشاهده ستون‌های مختلف متوجه می‌شویم که از نظر شکل، اندازه‌ و سطح مقطع‌ تفاوت‌های زیادی دارند، مهم‌ترین عامل این اختلاف و تنوع، میلگردها هستند. میلگردها دارای سطح مقطع‌های گوناگونی هستند که همین موضوع باعث می‌شود محاسبه تعداد میلگرد در هر ستون، متغیر باشد و بسته به هر نوع سطح مقطع تغییر می‌کند. علاوه بر سطح مقطع، طول میلگرد هم حائز اهمیت است؛ مطابق استاندارد میلگرد، طول آن باید به‌اندازه یک درصد سطح مقطع ستون باشد تا سازه از استحکام لازم برخوردار شود. البته در ستون‌های قالب خمشی حداکثر درصد میلگرد ستون بتنی باید هشت درصد در نظر گرفته شود.

 

 

قراردادن میلگردها برای ساخت ستون

 

به طور خلاصه برای تعیین تعداد میلگرد باید به سطح مقطع و طول آنها توجه کنیم همچنین لازم است تا بخش‌های خم ستون را هم لحاظ کنیم. در ستون‌های مختلف می‌توانید بسته به سطح میلگردها از تعداد توصیه شده زیر استفاده نمایید:

·         میلگرد با مقاطع مربعی: 4 میلگرد

·         میلگرد با مقطع مستطیلی: 6 تا 8 میلگرد

·         حداقل تعداد میلگرد با مقطع شش‌ضلعی: 6 میلگرد

·         حداقل تعداد میلگرد با مقطع دایره‌ای‌شکل: 6 میلگرد

در شکل‌های منتظم دیگر تعدادی میلگرد در ستون مساوی تعداد ضلع است.

 

 

فاکتورهای انتخاب میلگرد در ساختمان‌سازی

استفاده از هر تعداد میلگرد در ستون بتنی نمی‌تواند باعث استحکام بنا شود، تعداد میلگرد در هر ستون باید هدفمند و بر اساس قاعده باشد. درگذشته برای ساخت ستون‌ها صرفاً بر اساس آزمون‌وخطا از میلگردها استفاده می‌شد تا اینکه تادئوس هایت، برای اولین‌بار استفاده و ساخت نظام‌مند میلگردها را مطرح کرد. کاری که او انجام داد باعث نجات صنعت ساختمان‌سازی شد، او با تعریف و تعیین استانداردی مشخص برای میلگردها کمک به سزایی برای استحکام و کاهش هزینه تمام شده ساختمان‌ها کرد.

ازآنجا که شاهد افزایش استفاده از آرماتورها در ساخت‌وسازهای مدرن هستیم، تأثیر خدمت او به بشریت چندبرابر هم می‌شود. پس از او مجموعه‌های مختلفی استانداردهای جدید دیگری تعریف کردند. فاکتورهایی که در تولید و استفاده از میلگردها تعریف شد در زمینه‌های متعددی بود که در ادامه می‌توانید آنها را مشاهده کنید:

1.      فرم ظاهری: قواعدی که دررابطه‌با شکل ظاهری میلگرد تعیین شده مربوط به ساده یا آج‌دار بودن آن است.

2.      ترکیب شیمیایی: برای تولید میلگردها فاکتورهایی در مورد میزان کربن، منگنز، فسفر، سیلیسیم، گوگرد و نیتروژن آن تعیین شد و میزان این مواد در ساخت و تولید میلگرد دارای ترکیب مشخص و قاعده‌مندی شد.

3.      مشخصات هندسی: در رابطه‌ با شکل هندسی میلگردها قوانینی در مورد سطح مقطع محصول، قطر آن و میزان رواداری و همچنین طول و وزن میلگرد تعیین شد.

4.      خواص مکانیکی: بر اساس این استانداردها مجموعه‌های سازنده میلگرد باید به طور شفاف میزان ازدیاد طول نسبی، استحکام کششی و همچنین استحکام تسلیم را اعلام کنند.

 

 تعداد میلگرد در ستون بتنی

 

بعد از به‌کارگیری این استانداردها که تولیدکنندگان معیاری واحدی برای تولید پیدا کردند، کیفیت ساخت میلگردها افزایش یافت و این ترتیب ساخت اصولی ستون‌ها در دستور کار قرار گرفت. این امر باعث شد تا علاوه بر مقاوم‌تر شدن سازه‌های جدید، هزینه‌های جاری در صنعت ساخت کاهش یابد. از کارخانه های تولید میلگرد با کیفیت وخوشنام می توان به کارخانه میلگرد پردیس آذربایجان (سلفچگان)، میلگرد نیشابور، میلگرد بافق یزد و ... اشاره کرد.

تعداد میلگرد در ستون‌ها بر اساس تعداد طبقات ساختمان

هر چه تعداد طبقات یک ساختمان بیشتر باشد خاصیت مقاومت اجزای مختلف  ساخت آن هم باید بیشتر شود برای مثال لازم است تا ستون‌های مستحکم‌تری داشته باشیم که بتوانند فشار بار بیشتر طبقات را تحمل کنند. در اینجا سؤال می‌شود که چگونه می‌توان استحکام ستون‌ها را افزایش داد؟ پاسخ در بیشتر کردن تعداد میلگردها است، در واقع ساختمان‌های چند طبقه نسبت به یک ساختمان یک‌ طبقه در اجرای فونداسیون و ستون‌ها به میلگردهای بیشتری نیاز دارند. با توجه به اهمیت تعداد میلگرد در هر ستون و ساختمان‌های چندطبقه، این موضوع را با در نظر گرفتن طبقات سازه در ادامه مطلب شرح دادیم.

تعداد میلگرد در هر ستون ساختمان یک‌طبقه

در ساختمان‌های یک‌ طبقه بار کمتری بر فونداسیون و ستون‌ها وارد می‌شود بنابراین  در ساخت آنها از میلگرد کمتری استفاده می شود.

به‌طورکلی برای ساختمان‌های یک‌طبقه، میلگردهای طولی سایز ١۴ و ١۶ و ١٨ به کار می رود سپس در فاصلی 20 سانتیمتری آنها چند میلگرد خاموت سایز 8 قرار می دهند. علاوه بر این در ستون های مربعی که حداقل 30 متر طول داشته باشد، ۴ تا ٨ میلگرد طولی استفاده می شود که در ھر ضلع مربع ۳ میلگرد قرار می دهند و مانند سایر ستون ها اطراف آن را خاموت می چینند.

 

تعداد میلگرد در هر ستون ساختمان 2 طبقه

برای ساختمان‌های دوطبقه هر ستون، به صورت استاندارد از 8 تا 12 میلگرد طولی و با سایز بین 16 تا 18 استفاده می‌شود و سپس برای هر ستون چند میلگرد از نوع خاموت در فاصله 20 سانتیمتر از هم قرار داده می‌شود.

تعداد میلگرد در هر ستون ساختمان 3 طبقه

برای بنا‌های سه‌طبقه به طور استاندارد، باید از 12 تا 16 میلگرد طولی که سایز 16 و 18 هستند استفاده شود و تعدادی میلگرد خاموت هم به فاصله 20 سانتیمتر انها قرار گیرد.

با در نظر گرفتن نسبت طبقه با تعداد میلگردها، می‌توانید تعداد میلگرد در ساختمان پنج‌طبقه و بیشتر از آن را هم به دست بیاورید.

 

ساخت ستون ساختمان توسط کارگران

سایز مناسب میلگرد را چگونه تشخیص دهیم؟

متخصصین ساخت‌وساز مانند معماران و مهندسان بعد تجربه موقعیت‌های مختلف می‌توانند بدون استفاده از روش خاصی و فقط به صورت چشمی، سایز مناسب برای میلگردهای لازم را تشخیص دهند اما ازآنجا که سایز و وزن میلگرد بر قیمت آن اثرگذار است نیاز به محاسبه سایز دقیق میلگرد احساس می‌شود. قطر مناسب میلگرد را می‌توان از هر کدام از روش‌های زیر به دست آورد:

• با استفاده از انگشتان دست: یک روش بسیار سریع و حرفه‌ای استفاده از انگشتان دست برای به‌دست‌آوردن سایز میلگردها است. در این روش کاربردی و آسان با دانستن سایز دقیق بند انگشتتان، کافی است که آن را روی میلگرد قرار داد و به‌وسیله آن سایزش را تشخیص داد. این روش با اینکه استاندارد به نظر نمی‌آید اما یک روش رایج در میان مهندسان و معماران باتجربه است.
• استفاده از شابلون: این‌ روش  یک راه دقیق و ابتکاری برای معماران و مهندسان است. در این روش به‌راحتی با شابلون آماده سایز دقیق میلگرد پیدا می‌شود و به نسبت روش‌های دیگر، برای افراد تازه‌کار مناسب‌تر است زیرا روی شابلون سایز دقیق همه میلگردها موجود است.
• استفاده از طناب: برای محاسبه سایز میلگرد به این روش، تنها کافی است طناب یا ریسمانی به‌دور میلگرد بسته می‌شود و با به‌دست‌آوردن محیط یا قطر، سایز آن به دست خواهد آمد.

 

جمع‌بندی

 

در این مطلب دریافتیم که ستون‌ها تا چه اندازه در استحکام سازه‌های ساختمانی اهمیت دارند و توضیح دادیم که میلگرد، جزء اصلی ساخت ستون است که ترکیب شیمیایی، سطح مقطع، مشخصات هندسی آن باید قاعده‌مند باشد و به تعداد مناسبی در هر ستون استفاده شود.

علاوه بر تعداد میلگرد در هر ستون، سایز و وزن آن هم در مقاومت ستون‌ها بسیار حائز اهمیت است، به‌ویژه اینکه در ساختمان‌های چندطبقه آرماتورها مهم‌ترین جزء برای تحمل فشار بار سقف و طبقات هستند پس استفاده استاندارد از آنها لازم است.

 

سؤالات متداول

 

 

1-      چگونه وزن میلگرد را محاسبه کنیم؟

این کار را به صورت معمول با استفاده از جدول اشتال انجام می‌دهند.

2-      تعداد میلگرد در هر ستون ساختمان 5 طبقه چند است؟

در ستون‌های مربعی برای یک ساختمان 5 طبقه به ۱۶ تا ۲۴ میلگرد طولی نیاز است.

3-      ستون مناسب برای ساختمان 2 طبقه چگونه است؟

به صورت استاندارد برای ساختمان دوطبقه معمولاً ٨ تا ١٢ میلگرد به کارمی رود.