6 علت شکستن میلگرد و راهکارهای برطرف کردن آن | مجله آسن

یکی از ویژگی‌های بسیار جذاب میلگردهای فولادی، قدرت آنها در برابر نیروهای کششی است؛ به همین دلیل، از آنها در سازه‌های بتنی استفاده می‌شود. زیرا بتن مقاومت تسلیمی کمی دارد و در برابر نیروهای کششی پس از مدت کوتاهی شکسته و ترک می‌خورد. با این حال، شاید باورش سخت باشد، اما همین میلگردهای قدرتمند هم به دلایل مختلفی ماند زنگ‌زدگی و خمکاری غیراصولی، دچار شکست می‌شوند؛ این مقاله قرار است به طور مفصل به علت شکستن میلگرد بپردازد. از آنجا که قیمت میلگرد آجدار و همچنین ساده دائما در حال نوسان است، بهتر است قبل از خرید، با دلایل شکستن میلگردها و راهکارهای برطرف کردن آن آشنا شوید تا بتوانید جلوی هدر رفتن پول و سرمایه خود را بگیرید.

بررسی دلایل شکستن میلگرد

دلایل مختلفی می‌تواند باعث کاهش کیفیت میلگردها و در نتیجه شکسته شدن آنها شود. برای مثال، نصب غیراصولی و همچنین طراحی نامناسب، در نهایت باعث ایجاد ترک‌های ریز و سپس شکسته شدن میلگرد می‌شود. در بعضی موارد نیز، اگر مقدار کربن موجود در میلگرد بیش از اندازه باشد (رعایت نکردن ضوابط استاندارد در تولید میلگرد) در هنگام جوشکاری ممکن است با واکنش شیمیایی در ترکیبات میلگرد مواجه شویم و این یعنی کاهش مقاومت و کیفیت میلگرد! در ادامه به 6 علت شکستن میلگرد اشاره خواهیم کرد.

1-   توجه نکردن به گرید مناسب

میلگردها با توجه به کاربردشان در سازه، در گریدهای مختلفی تولید می‌شوند. هر گرید نشان دهنده  میزان مقاومت کششی و سایر خواص مکانیکی میلگرد است. انتخاب گرید نامناسب میلگرد، می‌تواند منجر به شکستن آن در شرایط مختلف شود. برای مثال، میلگرد 12 به دلیل داشتن کربن کمتر، انعطاف‌پذیری خوبی دارد و به همین دلیل بیشتر برای خمکاری استفاده می‌شود؛ در این شرایط، استفاده کردن از میلگردهای دیگر می‌تواند خطرآفرین باشد؛ اگر می‌خواهید برای خرید میلگرد 12 اقدام کنید، پیشنهاد می‌کنیم از طریق کانال تلگرامی آسن، آخرین قیمت میلگرد 12 در بازار را مشاهده کنید.

2-   حرارت دادن به میلگرد

حرارت دادن میلگرد می‌تواند به طور قابل توجهی بر خواص مکانیکی آن، از جمله مقاومت کششی، چقرمگی و شکل پذیری، تاثیر منفی بگذارد و در نهایت منجر به شکستن آن شود.

 

 

مکانیزم اثر حرارت بر میلگرد:

·         کاهش استحکام: حرارت دادن میلگرد، ساختار اتمی آن را تغییر می‌دهد و باعث ایجاد نواقصی در شبکه بلوری آن می‌شود. این نواقص، نقاط تمرکز تنش هستند و می‌توانند منجر به شکنندگی میلگرد شوند.

·         کاهش چقرمگی: چقرمگی، توانایی میلگرد در تحمل تغییر شکل بدون شکستن است. حرارت دادن به میلگرد در نهایت چقرمگی آن را کاهش می‌دهد و آن را در برابر ترک و شکستگی آسیب پذیرتر می‌کند.

·         کاهش شکل پذیری: حرارت دادن میلگرد، شکل پذیری آن را کاهش می‌دهد و خم کردن یا برش آن را دشوارتر می‌کند.

3-   خمکاری با زاویه بیش از اندازه

یک علت شکستن میلگرد، خمکاری با زاویه نامناسب است. هنگامی که میلگرد خم می‌شود، در سطح خارجی آن فشرده و در سطح داخلی آن کشیده می‌شود. اگر زاویه خم بیش از حد باشد، تنش کششی در سطح داخلی میلگرد از حد مجاز فراتر رفته و ترک ایجاد می‌شود. این ترک‌ها می‌توانند به مرور زمان گسترش یافته و در نهایت منجر به شکستن میلگرد شوند.

4-   زنگ‌زدگی میلگرد

خوب است بدانید که یکی از پرکاربردترین میلگردهای مورد استفاده در ساختمان‌سازی، میلگردهای با فولاد کربنی هستند که انعطاف‌پذیری خوبی دارند؛ با این حال، این میلگردها مقاومت کمی در برابر رطوبت دارند و به همین دلیل، خیلی زود زنگ می‌زنند. زنگ زدگی میلگرد در نهایت باعث کاهش مقاومت آن و شکستن میلگرد می‌شود.

 

 

5-   استفاده نکردن از میز کار و وسایل مناسب

اگر از میزکار مناسب استفاده نشود، میلگرد به طور صحیح و یکنواخت خم نمی‌شود و ممکن است در محل خم شده تمرکز تنش ایجاد شود و میلگرد بشکند. همچنین اگر از ابزار نامناسب برای خم کردن میلگرد استفاده شود، ممکن است به سطح آن آسیب برسد و ترک ایجاد شود.

6-   میلگردهای تولیدشده با نورد سرد

نورد سرد باعث به هم ریختگی ساختار بلوری فولاد و کاهش شکل‌پذیری آن می‌شود. در نتیجه، میلگرد نورد سرد در برابر خم شدن، پیچ خوردن و تغییر شکل، مقاومت کمتری دارد و احتمال شکستن آن در اثر ضربه، بارگذاری یا تنش‌های وارده بیشتر است.

از طرفی نورد سرد چقرمگی فولاد را نیز کاهش می‌دهد. میلگرد با چقرمگی پایین، در برابر ترک‌ها و شکستگی‌ها آسیب‌پذیرتر است و می‌تواند ناگهانی و بدون هشدار قبلی بشکند.

برای جلوگیری از شکست میلگرد چه اقداماتی لازم است؟

 

برای جلوگیری از شکستن میلگرد، موارد زیر را رعایت کنید:

·         توجه به گرید: از میلگردی با گرید مناسب برای کاربرد مورد نظر استفاده کنید؛ به عنوان مثال، برای سازه‌های بتنی، از میلگرد با گرید A2 یا A3 استفاده می‌شود.

·         توجه به کیفیت: از میلگردهای با کیفیت و دارای گواهی‌نامه‌های معتبر استفاده کنید.

·         بررسی ظاهری: قبل از استفاده، میلگردها را به طور کامل از نظر وجود عیوب ظاهری مانند ترک، خمیدگی، پوسته پوسته شدن و زنگ زدگی بررسی نمایید.

·         محافظت از ضربه: میلگردها هنگام حمل و نقل و جابجایی نباید ضربه بخورند.

·         جلوگیری از زنگ زدگی: میلگردها را در مکانی خشک و خنک و بدون رطوبت نگهداری کنید.

·         چیدمان مناسب: ترتیب و نظم مناسب هنگام چیدن میلگردها جلوی ترک خوردن آنها در انبار را می‌گیرد.

·         طراحی سازه مناسب: از یک مهندس سازه مجرب برای طراحی سازه استفاده کنید تا از بارگذاری بیش از حد بر روی میلگردها جلوگیری شود.

·         بازرسی و نظارت: در طول مراحل اجرا، از بازرسان و ناظران مجرب برای نظارت بر کیفیت کار و رعایت الزامات فنی استفاده کنید.

با رعایت این نکات می‌توان از شکسته شدن میلگرد و خطرات ناشی از آن جلوگیری کرد و ایمنی و پایداری سازه را تضمین نمود. با این حال، یکی از بهترین میلگردهای تولیدشده در کشور، میلگردهای کارخانه بناب هستند. برای کسب اطلاع از آخرین قیمت میلگرد بناب می‌توانید به کانال تلگرام آسن مراجعه کنید.

خمکاری میلگرد و احتمال شکستن آن

خمکاری میلگرد یکی از فرآیندهای رایج در صنعت ساختمان است که برای تغییر شکل و زاویه دادن به میلگردها جهت استفاده در سازه‌های بتنی انجام می‌شود. با این حال، این فرآیند می‌تواند در صورت عدم رعایت اصول و ضوابط فنی، منجر به شکستن میلگرد و بروز خطرات جانی و مالی شود.

چرا بعضی میلگردها هنگام خمکاری می‌شکنند؟

·         میلگردهای با کیفیت پایین و نامرغوب، به دلیل وجود ناخالصی در مواد اولیه یا فرآیند تولید نامناسب، بیشتر در معرض شکستن در حین خمکاری قرار دارند.

·         هر گرید میلگرد، دارای مقادیر متفاوتی از کربن است. میلگردهای با کربن بالا، به دلیل شکنندگی بیشتر، در حین خمکاری با احتمال بیشتری می‌شکند.

·         خمکاری میلگرد در دمای نامناسب، به خصوص دمای بسیار پایین، می‌تواند باعث کاهش شکل‌پذیری و افزایش شکنندگی آن شود.

·         استفاده از ابزار نامناسب یا روش‌های غیراستاندارد برای خمکاری میلگرد، می‌تواند به ترک خوردن و شکستن آن منجر شود.

 

 

نکات خمکاری میلگرد

خمکاری میلگرد باید مطابق با استانداردهای آیین‌نامه بتن ایران (آبا) و آیین‌نامه فولاد ایران انجام شود. علاوه بر این، باید به نکات زیر برای خمکاری توجه کرد:

·         استفاده از ابزار مناسب خمکاری و برش: از ابزار مناسب برای خم کردن و برش میلگرد استفاده کنید.

·         خم کردن با زاویه مناسب: حداکثر زاویه مجاز خم برای هر گرید از میلگرد را در آیین نامه‌های مربوطه بررسی کنید و از خم کردن میلگرد با زاویه نامناسب خودداری نمایید.

·         خم کردن تدریجی: میلگرد را به طور تدریجی و در چند مرحله خم کنید.

·         جلوگیری از گرم شدن: میلگردها نباید  بیش از حد گرم شوند؛ زیرا این کار مقاومت آنها را کم می‌کند.

ابزار مورد استفاده برای خمکاری میلگرد

انتخاب ابزار مناسب برای خمکاری از اهمیت زیادی برخوردار است؛ برای این کار از ابزارهای دستی مانند خم کن دستی (اهرمی، فکی و لوله‌ای) استفاده می‌شود. البته ابزارهای دستی بیشتر براری میلگردهای با قطر کم تا 20 میلی‌متر کاربرد دارند. برای قطرهای بزرگتر از ابزار ماشینی مانند دستگاه‌های هیدرولیکی، برقی یا پرتابل استفاده می‌شود. علاوه بر این موارد، برای پروژه‌های بزرگتر می‌توان از دستگاه خم کن اتوماتیک استفاده کرد.

جمع‌بندی

در این مقاله سعی کردیم به بررسی علت شکستن میلگرد در شرایط مختلف بپردازیم. اگر می‌خواهید جلوی شکستن احتمالی میلگردها را بگیرید، بهترین کار این است که روی خرید بهترین نوع میلگرد سرمایه‌گذاری کنید. این مساله تا حد زیادی می‌تواند جلوی آسیب‌های احتمالی را بگیرد.

 

 

سوالات متداول

1-      چه عواملی می‌توانند باعث شکستن میلگرد در حین خمکاری شوند؟

ü      کیفیت پایین میلگرد

ü      عدم رعایت دمای مناسب برای خمکاری

ü      خم کردن میلگرد با زاویه بیش از حد مجاز

ü      استفاده از ابزار نامناسب یا روش غیراستاندارد

ü      وجود عیوب ظاهری در میلگرد

2-      شکستن میلگرد چه عواقبی می‌تواند داشته باشد؟

ü      کاهش مقاومت سازه

ü      ایجاد ترک در بتن

ü      خطرات جانی و مالی

3-      برای جلوگیری از شکستن میلگرد در حین خمکاری چه اقداماتی باید انجام داد؟

ü      استفاده از میلگردهای باکیفیت و دارای گواهی‌نامه‌های معتبر

ü      خمکاری میلگرد در دمای مناسب

ü      رعایت زاویه مجاز خمکاری

ü      استفاده از ابزار مناسب و استاندارد

ü      بررسی ظاهری میلگرد قبل از خمکاری

ü      خمکاری تدریجی میلگرد

جلوگیری از گرم شدن بیش از حد میلگرد